کاربرد سلاحهای شیمیایی علیە جامعەی بشری – عباس منصوران

اخبار روز
چهارشنبه, ۱۵ آذر ۱۴۰۲
ساعت ۲۳:۳۱
تريبون آزاد

در این نوشتار ضمن برشمردن جنایات رژیم‌های حاکم در خاورمیانە در استفادە از سلاح‌های شیمیایی علیە خلق کورد، به راهکارهایی نیز بیان شدە برای مقابلە با چنین جنایاتی و جلب توجە جهانیان پرداخته شده است .

کاربرد سلاح‌های شیمیایی دستکم به جنگ اول جهانی بازمی‌گردد. اما، در سده‌ی‌۲۱ حکومت ترکیه از این سلاح‌ها به‌سان افزارکشتار جمعی علیه زیست و بوم جامعه‌ی انسانی و به هدف اشغالگری به طور روزمره در منطقه‌ی گسترده‌ای از کردستان مورد استفاده قرار داده است.

کاربرد روزمره‌ی سلاح‌های شیمیایی ممنوعه به وسیله‌ی حکومت ترکیه علیه نیروهای مقاومت و آزادی و علیه جامعه در شمال- شرق سوریه (روژآوا)‌ دامنه‌‌های زاگرس و شمال و جنوب کردستان به یک فاجعه‌ی هولناک تبدیل شده است. این رویکرد فاشیستی بنا به موازین بین‌المللی در زمره‌ی جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت به شمار می‌آید. سکوت و خاموشی سازمان‌ها و دولت‌های مدعی مدافع «حقوق بشر» و «سازمان ملل» در برابر استفاده ارتش و بسیجی‌های راهزن حکومت ترکیه در کاربرد سلاح‌‌های شیمیایی، چشم‌پوشی آشکار قوانین و اصول ابتدایی انسانی و موازین بین‌المللی است. کاربرد سلاح‌های شیمیایی، جنایتی است علیه بشریت.

در حالیکه، ارگان‌های مانند «سازمان ملل» ازجمله کنوانسیون تسلیحات شیمیایی(CWC) – و سازمان منع سلاح‌‌های شیمایی(OPCW) استفاده از سلاح‌های شیمیایی و بمب‌های خوشه‌ای را حتی میان ارتش‌های درگیر ممنوعه اعلام کرده‌اند. این سلاح‌ها اما، همچنان در دست برخی حکومت‌ها علیه بشریت فاجعه می‌آفرینند. حکومت‌های عراق در دوران حاکمیت حزب بعث در عراق و سوریه در دوران بشار اسد، حکومت اسلامی در ایران در جنگ علیه عراق و در برخی موارد علیه خیزش‌های مردمی و نیز در سوریه علیه توده‌های به پاخاسته و تهاجم علیه روژآوا و غیرنظامیان کوه پایه‌های قندیل و دامنه‌های زاگرس و علیه گریلاها بدون رعایت همین موازین سرمایه‌داران به آسودگی و فارغ از هر سرانجامی دست به جنایت زده و می‌زنند.

مروری بر کاربرد سلاح‌های شیمایی، ضرورتی است برای فراخوانی دادگاه‌ها و کیفرخواست جنایتکاران کنونی.

بمباران شیمیایی سردشت

با قدرت‌یابی حکومت اسلامی در ایران و شعله ور ساختن جنگ ارتجاعی حکومت‌ها، کاربرد سلاح‌های شیمیایی در منطقه ابعاد تازه‌ای گرفت. در روز ۷ تیر۱۳۶۶ (۱۹۸۷) ارتش عراق با بمباران شیمیایی سردشت در کردستان ایران، به یک جنایت جنگی دست زد. در این روز، نیروی هوایی عراق به‌فرمان صدام حسین با استفاده از بمب‌های شیمیایی چهار نقطه‌ی غیرنظامی شهر سردشت را بمباران کرد. در این جنایت جنگی، افزون بر ۱۱۰ تن از ساکنان غیرنظامی جان باختند و بیش از۸۰۰۰ تن مسموم شدند.

بمباران شیمیایی حلبچه

بمباران حلبچه، زخمی بود بر جامعه‌‌ی بشریت و داغ ننگی بر تاریخ جهان سرمایه‌داران و حکومت‌هایشان، که هرگز و به‌هیچ ‌روی از صفحه‌ی تاریخ زدوده نخواهد شد. این جنایت هولناک در روز ۲۵ اسفند۱۳۶۶خورشیدی (۱۶مارس ۱۹۸۸) به‌دست نیروی هوایی حکومت بعث عراق، ۴۸ ساعت پس از اشغال شهر به وسیله‌ی نیروهای حکومت اسلامی ایران، انجام گرفت و نیز انتقامی بود از مردم حلبچه. عملیات والفجر۱۰ و اشغال بخش‌هایی از کردستان عراق به‌دست پاسداران حکومت اسلامی، در اواخر سال ۱۳۶۶ صدام حسین را برانگیخت تا به پسرعموی خود، علی حسن‌المجید معروف به علی شیمیایی، فرمان دهد تا حلبچه را با بمباران شیمیایی و با فرمان انفال کیفر دهد. در پی این بمباران شیمیایی بیش از پنج هزار تن از زنان، کودکان، کهنسالان و جوانان حلبچه جانباختند و هزاران تن برای تمامی عمر آسیب دیدند و مسموم شدند. حمله‌ی شیمیایی به حلبچه در آن جمعه‌ی سیاه، یک نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت بود.

دو ماه پس از این جنایت، درعصر روز ۲۵اردیبهشت سال ۱۳۶۷، هواپیماهای جنگی رژیم بعث عراق پایگاه مرکزی سازمان کردستان حزب کمونیست ایران و (کومه‌له) واقع در دره‌ی “بوتی” در۲۰ کیلومتری شمال شهر “رانیه” در کردستان عراق را هدف بمب‌های شیمیایی قرار دادند. در این بمباران، ۲۳ تن از اعضاء حزب کمونیست ایران و کومه‌له (سازمان کردستان حزب کمونیست ایران) جانباختند و نزدیک به۱۵۰ تن نیز برای همیشه آسیب دیده و مسموم شدند.

حملات شیمیایی رژیم سوریه و داعش

سوریه با برخورداری از زرادخانه‌ی سلاح‌های شیمیایی که حکومت اسلامی ایران و دیگران لژستیک آنرا به‌عهده داشتند، علیه خیزش سراسری در سوریه، در سالهای ۲۰۱۳به بعد از مواد شیمیایی اعصاب سارین، خردَل، کلر و… درحومه دمشق، ادلب، شمال شرق سوریه (روژآوا)، حلب، حمص، حماه، حسکه و… استفاده کرد و «سازمان ملل» نیروهای بعثی سوریه را روی کاغذ مقصر دانست و بس. سرانجام زیر فشار افکار جهانی، سوریه با نشان دادن تنها بخشی از یک انبارخود با نظارت نمایندگانی از روسیه، ‌یعنی پشتیبان و متحد خویش اعلام کرد که به نابودی این مواد شیمیایی خواهد پرداخت. در اوت ۲۰۱۳، جان باختن دستکم۸۳ تن از جمله ۲۸ کودک و نزدیک به ۳۰۰ مجروح در منطقه خان شیخون در سوریه با گاز سارین گزارش شد. در موارد دیگر از جمله در استان ادلب، سوریه در ۴ آوریل، ۲۰۱۷، نیزهمین جنایت تکرار شد. و ثابت شد حکومت‌های سوریه، ‌روسیه و ایران همگی دروغ می‌گفتند و سازمان ملل نیز در برابر این فریبکاری سکوت کرد.

دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، والنصر و … به ویژه در کوبانی با استفاده از گاز کلر و گاز سارین دست به جنایت‌های هولناکی زدند. بیشترین قربانیان این سلاح‌ها، یگانهای مدافع خلق(YPJ-YPJ) و مردمان زحمتکش و بی‌سلاح به ویژه در کوبانی بودند.

حملات شیمیایی حکومت ترکیه

استفاده از سلاح‌های ممنوعه توسط حکومت ترکیه در کردستان عراق و ترکیه دستکم به دهه ۱۹۹۰ باز می‌گردد. حکومت ترکیه بیش از ۳۰ سال است که در بخش‌هایی از کردستان از سلاح شیمیایی استفاده می‌کند. در بسیاری از گزارش‌ها آمده است که دولت ترکیه با سوء استفاده از سکوت سازمان‌های بین المللی، از سلاح‌های شیمیایی با خودکامگی استفاده کرده است.

حکومت ترکیه دستکم از سال ۱۹۹۰ در برابر مقاومت مردمی که علیه ستم‌های طبقاتی و پاکسازی اتنیکی و ‌مقاومت را زندگی اعلام کرده‌اند، هولناک‌تر از همه جنایت کاران تاریخ، همواره از سلاح‌های شیمیایی ممنوعه استفاده می کند.

در میان گزارش‌ها، حزب سوسیال دموکرات آلمان یکی در مورد کشتار بالیکایا بود که آن را در دستور کار شورای فدرال آلمان قرار داد. زیرا دولت آلمان مستقیماً در این کشتار دست داشت. یکی از خبرنگاران، قطعاتی از بمبی را که صلیب سرخ از محل حادثه برداشته بود به دست آورد. بررسی‌های پزشکی قانونی که در دانشگاه مونیخ انجام گرفتند، نشان دهنده‌‌ی آن بودند که قطعات بمب‌ها،‌ دارای رگه‌هایی از گاز سیانو‌کربن (سیانور) ممنوعه بوده‌اند. ZDF یکی از تلویزیون‌های آلمان اعلام کرد که از سال ۱۹۵۵ شرکت‌های دپی فاگ و بوک (Buck & Depyfag) بمب‌های معروف به RP707 را به ترکیه می‌فروشند. در سوم ماه می سال ۱۹۹۵ شماری از مبارزان PLA (ارتش مردمی آزادیبخش) در بالیکایا در شرناخ کشته شدند. در صحنه‌های فیلمبرداری شده توسط ارتش ترکیه که بخش‌هایی از آن در سال ۲۰۰۹ از تلویزیون روژ، پخش شد، آمده است که “سربازان ما در خطر مسمومیت هستند، اما با این وجود شجاعانه به داخل می روند” و “اگر چه ما یک روز وارد نشدیم اما هنوز تاثیر گاز همچنان ادامه دارد.”

دانشگاه هامبورگ در سال ۲۰۰۹ استفاده از سلاح‌های شیمیایی توسط ارتش ترکیه علیه گریلاهای حزب کارگران کردستان در سپتامبر ۲۰۰۹ را مستند کرده است. در این حمله و به وسیله‌ی بمب‌های شیمیایی، هشت رزمنده در درون یک غار به قتل رسیدند. گروهی از آزادیخواهان آلمانی به منطقه رفتند و تصاویر بقایای پیکر جانباخته‌گان را مستند ساختند.

بین روزهای چهاردهم تا ۲۲ اکتبر ۲۰۱۱ شانزده گریلای مقاومت در دره تیاره در حکاری جان خود را از دست دادند. پیکرهای ذغال شده‌ی این جانباختگان، روزها در مرکز پزشکی قانونی مالاتیا نگهداری می‌شدند. در این کشتار، سلاح‌‌‌های شیمیایی ارتش ترکیه به کار برده شده بود.

حکومت ترکیه، به‌سان یکی از اعضا پیمان نظامی ناتو با حمایت تولیدکنندگان سلاح‌های کشتار جمعی ممنوعه جنایت می‌آفریند. سازمان ملل و شورای امنیت این سازمان، در واقع سازمان‌های حکومت‌ها می‌باشد و نه سازمان ملت‌ها. این ارگان‌ها بر اساس سیاست‌ها و منافع حاکمان این کشورها به ویژه کشورهای متروپل و مرکزی کاپیتالیسم و برده‌داری مدرن جهانی هدایت می‌شوند.

شواهد انکارناپذیری مبنی بر اینکه تولیدکنندگان سلاح‌های ممنوعه و کشتار جمعی توسط شرکت‌های تولید تسلیحات همان کشورهای قدرتمند و متروپل کاپیتالیستی به ترکیه تحویل می‌شوند، وجود دارند. منافع مشترک اقتصادی و سیاسی است که حکومت‌های کاپیتالیستی، چشم بر این جنایات علیه مردم بی دفاع و آزادیخواه منطقه می‌بندند.

خبرگزاری تایمز در سال ۱۹۹۰ فاش کرد که دولت بریتانیا به ترکیه سلاح‌های ممنوعه می‌فروشد.

بر مبنای گزارشی از دانشگاه برادفورد بریتانیا در سال ۱۹۹۵، شرکت صنایع شیمیایی و مکانیکی ترکیه، خود به عنوان یکی ازتولید‌کنندگان سلاح‌های شیمیایی ممنوعه، بمب‌های گاز سیانو کربن ۱۲۰ میلی‌متری تولید کرده و در بازارهای جهانی می‌فروشد. این بمب‌های گازی تولید رژیم ترکیه که به‌مدت یک سال در نمایشگاه‌های نظامی به نمایش درآمده‌اند، از جمله سلاح‌هایی هستند که توسط سازمان منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW) ممنوعه اعلام شده‌اند. با وجود همه این شواهد، هرگز به این جنایات رسیدگی نشده است.

تهاجم و اشغال سرکانی و گره سپی و منطقه‌ به وسیله بمب‌های شیمیایی

تهاجم جدید ترکیه به روژآوا با بمباران کانتون جزره، از قامیشلو، سره‌کانی (راس العین) و تل اسپید (تل ابیاز) آغاز شد.

در تهاجم حکومت ترکیه به ‌سره‌کانی (راس العین- (Serêkaniyêدر اکتبر ۲۰۱۹، نگارنده این نوشتار، وظیفه خود می‌دانست که در کنار مردمان شوراگرا و خودمدیریت محاصره شده که در شمال و شرق سوریه و زیر تهاجم داعش و ناتو و مرتجعین تمامی کشورهای منطقه مقاومت می‌‌کردند تا زندگی و تلاش جدیدی را برای خود رقم زنند،‌ بایستد. این یک وظیفه انسانی و انترناسیونالیستی بود به ویژه آنکه آین مردمان آزاده، در حال مبارزه با داعش و اشغالگران نئوعثمانیسم بودند و جهان را علیه فاشیسمی جهانسوز جان‌پناه شده بودند.

در بخشی از یک گزارش کمیته‌ی تندرستی روژآوا چنین آمده بود: روز ۹ اکتبر سال ۲۰۱۹برای کمک به زخمی‌های جنگی در جبهه داوطلب شدم. در همان مرحله با صدها مجروح و سوخته روبرو بودیم که بر اثر حملات دولت ترکیه در سرکانی و پیرامون آن مجروح شده بودند. ما به یاری صدها تن که از صدمات مختلف بمباران‌ها در خطر مرگ بودند شتافتیم. در نخستین مشاهده‌ها و معاینه‌های بالینی، دریافتیم که برخی از این زخم‌ها با دیگر سوختگی‌ها متفاوت هستند. بیشتر زخمیان، هدف پهبادهایی قرار گرفته بودند که از آسمان بر سر مردمان کار و زحمت و مقاومت، سلاح‌های شیمیایی فرو می‌ریختند.

اسناد موجود، نشان می‌دهند که بسیاری از دولت‌ها با حکومت ترکیه همکاری می‌کنند. به اراده دولت‌ها، سلاح می‌فروشند و به نوبه‌ی خود، مسئول سلاح‌های کشتار جمعی در ترکیه هستند. آنها با ترکیه در یک اتحاد نظامی، سیاسی و اقتصادی متحد هستند. این در واقع ناتو است و در این جنایت‌ها است که این دولت‌های نیابتی از کشتار و اشغال پشتیبانی می‌کنند.

ترکیه یکی از اعضای پیمان نظامی «ناتو» است و ناتو به بخش استراتژیک، لژستیک و تسلیحات کشتار جمعی حکومت ترکیه پشتیبانی‌ می‌رساند یا برآورده می‌سازد. سازمان ملل و شورای امنیت آن در واقع دو مجمع بین المللی نیستند بلکه دو مجمع بین‌دولتی هستند. این سازمان‌ها منافع و سیاست‌های این نیروهای دولتی را تشکیل می‌دهند و بر اساس آن مدیریت می‌کنند.

تولید کنندگان این سلاح‌ها، به کمک تکنولوژی خود و نیز با فروش مستقیم سلاح‌‌های ممنوعه و کشتارجمعی، جنایاتی را که علیه مردم بی دفاع و آزاده منطقه انجام گرفته و می‌گیرد را نادیده می‌گیرند. آنها دانسته و بر مبنای مناسبات سرمایه داری و حاکمیت آن، سلاح می فروشند و مسئول پی‌آمدهای سلاح‌های کشتار جمعی در ترکیه هستند. افزون بر همه، این بدان معنا است که این حکومت‌ها از اشغالگری نیز پشتیانی می‌کنند.

مستندسازی استفاده از سلاح‌های شیمیایی ممنوعه در روژاوا

اسناد تردید ناپذیری مبنی بر استفاده دولت ترکیه از فسفر سفید و ارتکاب جنایات جنگی وجود دارند. از جمله‌ی این اسناد، گزارش مستند و دقیق و حقیقت یاب تهیه شده توسط نهاد «ابتکار مدافعان حقوق بشر روژاوا» (RDI) در دهم ژانویه ۲۰۲۰ پس از اعلام میدانی آن درکنفرانس مطبوعاتی در پاریس در ۲۷ ژانویه همان سال می‌باشند که به کمیته حقوق بشر سازمان ملل در ژنو نیز تحویل داده شدند.

گزارشی که توسط نگارنده به نمایندگی نهاد (RDI) با تمام جزئیات تهیه شده بود و نیز به همراه با سخنگوی یگان‌های مقاومت خلق (YPG) که به همین منظور امکان مسافرت به اروپا را یافته بود، در کنفرانس مطبوعاتی در پاریس در ۲۷ ژانویه ۲۰۲۰ برای نخستین بار به افکار عمومی و سپس به کمیته حقوق بشر سازمان ملل ارائه شد، پرده از روی جنایتی بر می‌داشتند که تا آن روز پس از حلبچه سابقه نداشت.

این گزارش با یک سند آزمایشگاهی معتبر در برن سوئیس همراه و بیانگر آن بود که ارتش ترکیه در حمله اشغالگرانه‌ی اکتبر ۲۰۱۹ از فسفر سفید در اشغال منطقه سرکانی استفاده کرده است. انواع سلاح‌های مورد استفاده در این اشغال، برخلاف قوانین و موازین سازمان ملل و سازمان‌های مربوطه…استفاده از این سلاح‌ها را ممنوعه اعلام می‌کند.

فسفر سفید

فسفر سفید یک ماده شیمیایی جامد کریستالی شفاف سفید تا زرد است. با قرار گرفتن در معرض نور تیره می‌شود. فسفر سفید در دمای ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد بالاتر از دمای اتاق به راحتی آتش می گیرد.در تماس با هوا به طور خود به خود قابل اشتعال است و بخارات سمی تولید می کند (اکسیدهای فسفر). فسفر سفید در صورت قرار گرفتن در معرض هوا به طور خود به خود مشتعل می شود و در حدود ۸۶ درجه فارنهایت (۳۰ درجه سانتیگراد) در هوا بسیار قابل اشتعال است. این ماده به سرعت می‌سوزد و بخارهای متراکم و سوزش آورسفید (بخار) آزاد می کند.

کاربرد فسفر سفید یا زرد به طور معمول باعث استفراغ و اسهال شدید می‌شود که هر دو با بوی “سیگار”، «بوی کبریت» ‌و «بوی سیر» مانند نشان داده‌ می‌شوند. سایر علائم و نشانه های مسمومیت شدید ممکن است شامل دیسریتمی (تپش نامنظم قلب)، کما، افت فشار خون و مرگ باشد.

هیچ پادزهری برای مسمومیت فسفر سفید وجود ندارد. در صورت آسیب دیدگی چشم: باید فوراً قربانی را از منبع تماس خارج کنید. بلافاصله چشم‌ها را با مقدار زیادی آب خنک به مدت حداقل ۱۵ دقیقه شستشو داد.

ارتش‌‌ها از فسفر سفید در انواع مهمات به عنوان عامل آتش زا استفاده می کند، زیرا خود به خود در هوا آتش می‌گیرد. ارتش‌ها همچنین از آن به عنوان عامل دودزا استفاده می‌کنند، زیرا ابرهایی از دود سفید سوزش‌آور تولید می‌کنند.

فسفر سفید می‌تواند به عنوان دود در هوای داخل خانه آزاد شود، یا آب را آلوده کند و به عنوان دود در هوای آزاد نیز پخش شود.

راه‌های قرار گرفتن در معرض این ماده: فسفر سفید هنگام استنشاق، خوردن یا از طریق تماس با پوست جذب بدن می‌شود.

حمله ترکیه با گاز فسفر سفید

در هفته دوم اکتبر ۲۰۱۹ در نخستین روزهای تهاجم ارتش ترکیه و شبه نظامیان اسلامی نیابتی بسیج شده توسط حکومت ترکیه، حقایق تلخ زیر آشکار شدند:

۱ ) بیشتر قربانیانی که به‌خط اول کمک‌های فوری پزشکی منتقل می‌شدند غیرنظامی بودند.

۲ ) همه ی زخمیانی که جان به در برده بودند و با آنان دیدار داشتیم، گزارش کردند که در مکان‌های مختلف و در حملات مختلف قربانی سلاح‌های شیمیایی شلیک شده از پهبادهای بدون سرنشین شده‌اند.

۳) برخی از تصاویر از اجساد کاملا سوخته (۱۰۰%) که به دلیل تغییر شکل بدنشان شناسایی نشدند، ثبت شده است.

بمب‌های دایم (DIME)

نیروهای مسلح ترکیه افزون بر بمب‌های فسفری و به‌احتمال زیاد از دیگر بمب‌های شیمیایی مشابه بمب‌های نقطه زن و متراکم منفجره فلزی دایم (DIME) نیز استفاده کرده‌اند. این بمب‌ها با آلیاژ تنگستن از میکرو ترکش‌های ۲-۱ میلی‌متری فلزات سنگین مانند کوبالت، تنگستن و پودر نیکل در الیاف میکرو کربن تشکیل شده‌اند. ویژگی‌های جراحات توسط DIME بسیار شبیه بمب‌های فسفر سفید است و کشنده و سرطان زا هستند. اثرات سرطان زایی آلیاژهای تنگستن فلزات سنگین (HMTA) همراه با اورانیوم ضعیف شده [DU]) توسط نیروهای مسلح ایالات متحده حداقل از سال ۲۰۰۰ مورد مطالعه قرار گرفته است.

یافته‌های بالینی، پزشکی، آزمایشگاهی و فیلم و سایر مدارک مستند و موجود، از تهاجم ۹ اکتبر ۲۰۱۹ نشان دهنده‌ی آن هستند که ترکیه از سلاح‌های شیمیایی ممنوعه در این اشغالگری استفاده کرده و صدها نفر از مردم روستایی و شهری را به ویژه در سره‌کانی و منطقه تل اسپی به‌طور جمعی کشته شدند و زمین‌های کشاورزی،‌ ویران و مسموم شدند و محیط زیست و بوم منطقه، اشغال و به‌نابودی کشانیده شدند.

نیروهای مسلح ترکیه و جهادگران بسیج شده از سوی حکومت ترکیه با حملات زمینی و هوایی، شهرها و روستاها را سوزانده و همه چیز را به خاکستر تبدیل کردند. نزدیک به چهارصدهزار (۴۰۰۰۰۰) آواره جنگی، ‌یکی از پی‌آمدهای این اشغال بود. به توده‌‌های کارگر و زحمتکش هزاران ساله مقاوم در در برابر ستم و اشغال، فرصت داده نشده بود تا اندکی از وسایل ضروری زندگی خود را با خود ببرند. آنان برای موقت به یاری شوراهای خودگردان، در مدارس و پارک‌‌ها پناه داده شدند و اکنون به کمپ‌های دهها هزار نفره پناه داده شده و در برابر بیماری‌های مسری و همه گیر آسیب پذیر هستند.

اسناد زیر به طور غیرقابل انکاری استفاده از جنایات علیه بشریت انجام شده توسط حکومت ترکیه را تایید می‌کنند:

۱. گزارش‌های مشاهدات و بررسی‌های بالینی.

۲. نتایج آزمایشگاهی به‌جای مانده از مواد شمیایی بر لباس و بدن زخمی‌ها، توسط آزمایشگاه معتبر برن، سوئیس.

۳. اسامی و مشخصات کشته شدگان و مجروحان.

۴. گواهان و عکس‌ها و فیلم‌های ویدیویی.

۵. گزارش مستقیم و میدانی برخی از رسانه‌های جهانی [از جمله تایمز].

در جریان اشغال منطقه سره‌کانی، شماری از زخمیان بسیار شدید مشکوک به اصابت بمب شیمیایی به کردستان عراق اعزام شدند. در آنجا از کارشناسان و نمایندگان سازمان ملل از سوی هیوای سور کوردستان ( مستقل ازصلیب سرخ جهانی) خواسته شد که برای بررسی استفاده از بمب‌های ممنوعه و شیمیایی به بیمارستان‌های کردستان عراق سفر کنند، اما هرگز به منطقه نیامدند.

در سفر به اروپا درخواست دیدار بانمایندگان سازمان منع سلاح‌های شیمیایی و ارائه‌ی اسناد در لاهه از سوی نگارنده به نمایندگی از روژآوا داده شد، اما محترمانه پذیرفته نشد و تنها به پیامی کوتاه اینترنتی بسنده کردند که «از نظر OPCW استفاده از بمب‌های فسفر سفید ممنوعه است.»

با توجه به شواهد قوی موجود، در پی شکایت علیه دولت ترکیه به دلیل جنایات علیه مردم روژآوا و از سوی مردم جنوب کردستان و برای درخواست برگزاری دادگاه‌های مستقل بین‌المللی و دادخواهی، اقدامات زیادی در دستور کار قرار گرفت.

برای پی گیری دادخواهی، ارائه کلیه اسناد به تریبون‌های قضایی و بین‌المللی و مستقل ضروری بوده و با توجه به شواهد قوی و مستند به ویژه دراستفاده گسترده و مستمر از سلاح‌های شیمیایی در کردستان، اقدامات حقوقی همه جانبه به ویژه در اروپا در حال انجام است. آمادگی‌های لازم برای برگزاری دادگاه‌های بین‌المللی و محاکمه کسانی که مرتکب جنایات علیه بشریت می‌شوند در حال پی‌گیری است.

ادامه روزمره از بمب‌های ممنوعه شیمیایی

در پی اشغال عفرین و سرکانی و تل اسپی و…، ارتش ترکیه شبانه روز در کوه‌ها و کوه‌پایه‌ها و روستاها و حتا شهرهایی شمال شرق سوریه و کردستان عراق و شنگال با پهبادها و بمب افکن‌ها، بی محابا با انواع سلاح‌های ‌ممنوعه و شیمیایی بمب فرو می‌ریزد.

ارتش ترکیه در اکتبر۲۰۱۹ و بعد از آن فوریه ۲۰۲۰، در جریان عملیات ” سپر بهار” در روژآوا و پس از آن در کردستان عراق و شنگال استفاده کرده بود. از فوریه سال ۲۰۲۱ تا کنون حملات شیمیایی به فرمان حکومت ترکیه همچنان در منطقه ادامه دارد.

از ٢٣ آوریل ٢٠٢١ و پس از آن موضوع استفاده از سلاح‌های شیمیایی در حمله به مناطق متینا، زاپ، آواشین، شنگال و… در کردستان بارها در رسانه‌ها بازتاب یافته‌اند. حکومت طیب اردوغان در منطقه‌ی گاره در ماه فوریه (٢٠٢١) به دلیل تداوم شکست در تهاجم به متینا، زاپ و آواشین و خنثی شدن طرح‌های نسل کشی این حکومت از سوی نیروهای گریلا، بر استفاده از سلاح‌های شیمیایی متمرکز شده است.

مهمترین اقدامات ضروری که باید اجرا شوند:

۱- از سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی درخواست رسیدگی همه جانبه و مستقل در مورد جنایت استفاده از این سلاح.

۲- در مورد استفاده دولت ترکیه از سلاح‌های شیمیایی ممنوعه در شهر سرکانی و تلی‌اسپی در شمال شرق سوریه و مناطق مورد حمله در جنوب کردستان به شورای امنیت سازمان ملل و سازمان ملل شکایت شود.

۳ – درخواست از ارگان های حقوقی دادگاه بین المللی و قضایی مستقل و آزاد برای صدور گزارش در مورد استفاده از سلاح‌های شیمیایی و ممنوعه.

۴- درخواست از دیوان کیفری بین‌المللی لاهه و دیوان بین‌المللی دادگستری برای ایفای مسئولیت، آغاز تحقیقات شفاف، کشاندن دولت ترکیه و عاملان آن به دادگاه های بین‌المللی و محاکمه و مجازات و پرداخت غرامت به مردم آسیب ‌دیده.

موفقیت این عوامل بازدارنده و انسانی در گرو اتحاد و همبستگی بین المللی مردم آزادیخواه است. جهان، به ویژه مردم کشورهای اروپایی و مرکزی، همانگونه که در کنفرانس سازمان ملل در ژنو با حضور دهها مرکز خبری جهانی در فوریه ۲۰۲۰ اعلام کردیم.

این نوشتاربر مبنای گفتگوی آژانس خبری هاوار[۱] به زبان انگلیسی با نگارنده (عباس منصوران) در پانزدهم نوامبر ۲۰۲۱ سامان یافته است.

کاربرد سلاح‌های شیمیای در قرباغ

حکومت ترکیه در اکتبر سال ۲۰۲۰ میلادی زمانی تشدید تهاجم و درگیری‌ها میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان و قره باغ، از پهپاد “بایراکتار تی‌بی۲” ساخت ترکیه علیه نظامیان و شهروندان در قره باغ استفاده کرد. الهام علی‌اف، ربیس‌جمهور آذربایجان روز ۵ اکتبر ۲۰۲۰ اعلام کرد که کشورش تعدادی پهپاد ساخت ترکیه در اختیار دارد. تولید این پهپادها در شرکت “بایکار” ترکیه به یاری تکنولوژی غربی از جمله کانادا به چند سال پیش بازمی‌گردد. خبرگزاری‌ها از برخی ازپهبادهای ساخت اسرائیل و تحویل داده شده به حکومت آذربایجان خبردادند. از جمله‌ی این هواپیماهای بمب افکن و شناسایی ساخت اسرائیل، هرون ‌تی‌پی، هرمس ۴۵۰۷، ۱۰۰ فروند، اسکای استرایکرز و ۵۰ فروند هاروپ گزارش داده شدند. به گزارش سازمان “پراجکت پلاوشیرز” کانادا، تصاویر حملات پهپادی به منطقه قره‌باغ نشان می‌دهند که هواپیمایی که آن‌ها را به ثبت‌ رسانده از تجهیزات تولید شده در بخش کانادایی شرکت ‌”ال-۳ هریس تکنولوژیز” استفاده کرده است. ال۳‌هریس تکنولوژیز یک پیمانکار دفاعی و فناوری اطلاعات چندملیتی است[۲].

در حمله‌ای که از ۲۳ آوریل ۲۰۲۱ علیه ه.پ.گ آغاز شده است، صدها بار از سلاح‌های شیمیایی و همچنین سلاح‌های پیچیده استفاده شده است. ه.پ.گ در درازای شش ماه ۲۰۲۱، گزارش داده است که حکومت ترکیه ۳۲۳ بار از سلاح‌های شیمیایی در جنگ خود علیه گریلاها استفاده کرده است. پس از این حملات شیمیایی تا کنون ۳۳ تن از رزمندگان نام برده شده‌اند. درخواست مداوم پ.‌ک. ‌ک نیز مبنی بر ادامه‌ی «بررسی نهادهای مستقل» تاکنون بی‌پاسخ مانده‌اند.

سازمان‌ها و شخصیت‌های کرد در جنوب کردستان شواهد زیادی از مکان‌های حملات شیمیایی جمع‌آوری و اعلام کرده‌اند. آنها به ۲۸ موسسه و یک سازمان بین المللی از جمله در آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا فرستاده شده‌اند. نگارنده که در جنگ عراق و ایران در ایران در سال ۱۹۸۰ روی سوختگی به‌عنوان بنیانگزار و عضو کمیته کنترل عفونت‌های بیمارستانی در بیمارستان‌های دانشگاه شیراز کار می‌‌کرد، با توجه به‌ آموزش در رشته بهداشت عمومی، باکتریولوژی و اپیدمیولوژی در ایران و محقق در زمینه، ایمیونولوژی و روش های تشخیص عفونت های باکتریایی، در آوریل ۲۰۲۱ آمادگی خود را برای همکاری در چارچوب وظایف در پاسخ به دعوت برای تحقیق به منطقه اعلام آمادگی کرد.

بنابر آمار کمیته آوارگان سرکانی و انجمن همبستگی قربانیان جنگ، حکومت ترکیه در سال‌های اخیر بیش از شش هزار خانه‌ی ساکنان رانده‌شده‌ی اصلی سرکانی را اشغال و به خانواده‌های نیروهای نیابتی و شبه نظامی زیر فرمان خود که از حمص، درعا، دمشق و ادلب آورده شده بودند و ۵۵ خانواده داعشی فراری داده شده از کمپ هول جایگزین ساکنان اصلی این خانه‌ها شدند. حکومت ترکیه همچنین به‌ هدف دگرگونی در ساختار جمعیتی و دموگرافی سرزمین‌های اشغالی در روژآوا، هزاران تن از ترکمن‌ها و عرب‌های سوری آواره‌ ترکیه را به سرکانی برده و در آنجا اسکان داده است. این کوچ اجباری و تغییر ساختار ساکنین زیر ستم‌‌های چندگانه، همان سیاستی فاشیستی حکومت‌های صدام و پاسداران حاکم بر ایران است.

شواهد جدیدی از جنایات جنگی ترکیه در منطقه‌ی گیره- Girê شهید پیردوغان Pîrdoxan، در منطقه مقاومت Girê Amediyê در میتنا Metîna به دست آمده است به گزارش ه.پ.گ در اوایل سپتامبر ۲۰۲۱ ارتش ترکیه حملات مختلفی را علیه گیره سورGirê Sor انجام داد که پیش از آن هرگز از آنها استفاده نکرده بود. در این حمله که در ۳ سپتامبر ۲۰۲۱ با بمب شیمیایی جدید مورد استفاده قرار گرفت، شش مبارز با وضع فجیعی به قتل رسیدند. بنا به گزارش‌های عینی، اولین گازی که استفاده کردند به رنگ سبز بود و طعم و بوی شکر سوخته داشت. این گاز بوی گزنده‌ای نداشت. آنها از گازهایی با عطر و طعم دوست داشتنی استفاده می کردند که اگر آنها را استنشاق کنیم اذیت نمی شویم. گازی که هوال باز (گریلای همیشه زنده، باز گور- فیرات شاهین) را کشت، بویی این چنین داشت. هوال باز یک روز مایع زرد رنگی کف آلودی از دهانش بیرون می‌ریخت و سپس جانباخت. ارتش همچنین از گازهای مختلفی در این بین استفاده کرد که اکثر آنها سفید مایل به خاکستری بودند. به گفته شاهد عینی میزگین دالاهو: “…این انفجار همان اثر زلزله را داشت. در کمتر از ۲ دقیقه دود وارد شد و رنگ خاکستری داشت. وقتی دو نفر از رفقا برای بررسی ورودی‌ها رفتند، پیش از اینکه بیشتر راه بروند افتادند. بیش از چند متر رفقا آرمانج و تیکوشین همراه من بودند آرمانج حدود ۴ ساعت بیهوش بود، صورت تیکوشین قرمز و بدنش ارغوانی شد و پس از افتادن روی زمین در حال خفگی به سختی نفس می‌کشید. به او اکسیژن رساندم و او کمی آرام شد و پس از ۴ ساعت رفیق آرمانج به هوش آمد. سپس رفقای دیگر را بررسی کردیم و دیدیم که ۶ رفیق ما همگی شهید شده‌اند. بدنشان به رنگ قرمز مایل به ارغوانی، همگی بر اثر گاز گرفتگی شهید شده بودند که همه آنها علائم خفگی داشتند. گریلا تیکشین دوریم YJA Star Tekosin Devrim در تشریح تجربیات خود گفت: در ۲۱ ژوئن، دشمن به منطقه Girê Sor حمله کرد و در روز سوم عملیات شروع به استفاده از گاز شیمیایی کرد، این گاز شیمیایی سبز روشن بود و بوی شکر سوخته می‌آمد. دشمن پس از استفاده از گاز شیمیایی، یک انفجار انجام دادند. گاز خاکستری در تونل‌ها متراکم شده بود. آنها این گاز را در شیلنگ ها ازوردی‌هایی که پیشتر بسته بودیم پمپ می‌کردند. آنها از گازهای مختلف استفاده می کردند، اما بیشترین آنها رنگ خاکستری داشتند.[۳]

ممنوعیت کاربرد سلاح‌های شیمیایی

این ممنوعیت‌ها به اواخر سده‌ی نوزدهم میلادی بازمی گردد که در سال ۱۹۹۳ از سوی کنوانسیون سلاح‌های شیمیاییی در سازمان ملل مورد بررسی قرار گرفت و در سال۱۹۹۷به وسیله ۱۹۲ دولت عضو سازمان ملل، امضا و به اجرای آن متعهد شدند.

بر پایه‌ی اسناد سازمان ملل استفاده از فسفر سفید مصوبه‌ی کنوانسیون ۱۹۸۰ سازمان ملل متحد در مورد برخی سلاح‌های متعارف (CCW) استفاده از فسفر سفید را به عنوان سلاح آتش‌زا و بر اساس OPCW (سازمان منع سلاح‌های شیمیایی)، ممنوعه اعلام شده است.

بر مبنای قطعنامه CWCاستفاده، توسعه، تولید، انبار کردن و انتقال سلاح‌های شیمیایی ممنوعه اعلام شده است و به همین سبب سازمان منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW) بنیانگزاری شد.این سازمان به موازی سازمان ملل و CWC وظیفه پیشبرد اهداف این قطعنامه را به عهده دارد. به همین هدف، طرفین وطیفه مند هستند تا: همه موجودی این سلاح‌‌های شیمیایی را از بین ببرند وکارگاه های تولید سلاح را زیر نظارت و بازرسی قرار دهند تا از ادامه تولید و نیز جدید سلاح‌های شیمیایی جلوگیری شود.

CWC در پی فشار بین المللی ناشی از حمله اوت ۲۰۱۳ غوطه (G H O U TA)[۴] در سوریه دخالتگر شد و در سپتامبر ۲۰۱۳ (با لازم الاجرا شدن آن) موجودی ۱۳۰۰ تن مواد شیمیایی را گزارش کرد . OPCW تا ژوئن سال ۲۰۱۴، انهدام ۲۴ مورد از ۲۷ مرکز تولید و ذخیره سازی اعلام شده در سوریه را تأیید کرده بود.

سایت‌های باقی مانده برای بازدید بسیار خطرناک تلقی می‌شدند و حذف تمامی این انبارها در سوریه را یک ضرورت اعلام شد. از آن زمان با توجه به وجود انبارهای اعلام نشده (شامل سارین، کلر و ریسین) و گزارش‌ها استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سوریه همچنان ادامه داشت. تسلیحات شیمیایی در سوریه در سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به وسیله دولت سوریه (در سه نوبت) و داعش (در یک مناسبت) گزار شد. بیم آن می‌رود که جدا از ترکیه وارتش رژیم سوریه، ایران برای انتقال چنین سلاح‌هایی به نیابتی‌های حکومت اسلامی ایران، در شمار حزب الله در لبنان، جهاد اسلامی، حماس، حشدالشعبی،‌ حوثی‌ها اقدام شود.

اساسنامه رم

اساسنامه رم در برگیرنده ۱۳ بخش و ۱۲۸ ماده است که در روز ۱۷ ژوئیه ۱۹۹۸ در شهر رم تنظیم و در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت. بر مبنای این اساسنامه، می‌توان در مورد جنایات حکومت ترکیه، ‌دولت، فرماندهان و مجریان جنایت جنگی، نسل کشی، جنایت علیه بشریت و… را در هر کشوری بازداشت و محاکمه کرد.

پیوست‌ها و اسناد اساسنامه رم:

pdf_fa/International_Conventions/Rome_Statute_Complete_Text_202398373.pdf

جرایمی که در قلمرو قضایی دادگاه میباشند

صلاحیت قضایی دادگاه محدود به جدی‌ترین جنایاتی که مایه نگرانی عموم جامعه بین‌المللی است می‌باشد. دادگاه رم بر طبق این اساسنامه در مورد جرایم ذیل صلاحیت قضایی خواهد داشت:

الف) جنایت نسل کشی

ب) جنایت علیه بشریت

ج) جنایات جنگی

د) جنایت تجاوز

حکومت ترکیه با کاربرد سلاح‌ ‌های شیمیایی ممنوعه و اشغالگری‌های خود به تمامی‌این جنایت‌های چهارگانه دست زده است. قطعنامه رم (ICC) در سال ۱۹۹۸۱۹۹۸ بنیاد و در سال ۲۰۰۳ نخستی دادگاه کیفری بین‌المللی دائمی است که برای تحقیق و تعقیب عاملان جدی ترین جنایات بین المللی، از جمله استفاده از سلاح‌های شیمیایی، جنایاتی که توسط افراد دوتابعیتی زیر فرمان داعش و دیگرگروه‌‌های اسلامی و حکومت ترکیه انجام شده است.

دادگاه کیفری بین‌المللی برای پیگرد جدی جنایات بین المللی مانند استفاده از سلاح‌های شیمیایی، همانگونه که در مورد پرونده‌های یوگسلاوی سابق، رواندا، سیرالئون، کامبوج و دستگیری حمید نوری (عباسی)، یکی از مجریان قتل‌عام افزون بر ۵هزار تن از زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ در ایران صورت گرفت، و سیستم قضایی سوید او را به زندان ابد محکوم کرد، می‌تواند و بایستی سران ترکیه و کارگزاران این حکومت را مورد پی‌گرد، بازداشت و در دادگاه لاهه و هر کشوری محاکمه کند. این ضرورت تنها زمانی‌ می‌تواند ضمانت اجرایی داشته باشد که سازمان ملل، ‌شورای امنیت، اساسنامه رم، ‌سازمان منع سلاح‌های شیمیایی،‌ کنوانسیون سلاح‌های شیمیایی و دولت‌ها زیر فشار افکار عمومی جهانی قرار گیرند. برای این منظور همبستگی آزادیخواهان، پشتیبانی بین‌المللی، برگزاری دادگاه‌های مستقل بین‌المللی ضرورت‌هایی هستند که به‌سان اهرم‌های مردمی و مستقل نیروهای بازدارنده بر سازمان‌ ملل و دولت فشار وارد آورند.این یک وظیفە و مسۆلیت اخلاقی(اتیک) انسانی است.

اما ضمانت اجرایی پایان دادن به این جنایت‌ها، به انقلاب رهایی بخشی وابسته است که با انقلاب مداوم و برقراری سیسم خودمدیریتی شورایی، انسان خود سرنوشت خویش را به دست گیرد و انقلاب را برای پایان دادن به استثمار انسان از انسان و طبیعت و دست یابی به برابری و آزادی و تحقق سوسیالیسم به پیروزی برساند.

منبع: مجلهٔ آلترناتیو، ارگان رسمی حزب حیات آزاد کوردستان

عباس منصوران مهرماه ۱۴۰۲- اکتبر ۲۰۲۳

[۱] –https://www.hawarnews.com/en/haber/dr-mansouran-nato-un-are-responsible-for-use-of-chemical-weapons-h27640.html

[۲] – https://www.bbc.com/persian/world-features-54493017

[۳] – https://anfenglishmobile.com/kurdistan/guerrillas-who-survived-turkish-chemical-attack-speak-of-their-experiences-55588

https://www.aftonbladet.se/nyheter/a/dA6Gw/gasen-som-dodade-barnen-utvecklades-av-nazister