رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن علمی روانپزشکان ایران میگوید: مسئله خودکشی عمیقا تحت‌تأثیر عواملی مثل فقر، بیکاری، جنسیت، تبعیض، خشکسالی و عوارض آن یعنی جابه‌جایی‌های جمعیتی است، که به‌دنبال تغییرات اقلیمی صورت می‌گیرد. و «مرگ بر اثر خودکشی در ایران از ۴ تا ۴٬۲ در ۱۰۰ هزار نفر حالا به ۷ در ۱۰۰ هزار نزدیک شده است».
نرخ خودکشی در زنان ۳۰ درصد بیشتر از مردان است. دلیل افزایش خودکشی زنان و افزایش بیشتر از سی درصدی خودکشی زنان واضح است: آپارتاید جنسی، خشونت علیه زنان، ستم سیستماتیک بر زنان در مراکز کار، در سطح جامعه، در قوانین شریعه، و بالا بودن نرخ بیکاری و نابرابری درآمد، افزایش فشار و محدودیت در مقابل استخدام و فعالیت های اجتماعی بالا بودن طلاق، فقر، خشونت خانوادگی، ناامنی جانی و امثال این ها. زنان در این جامعه هر روز خود را در معرض حملات خشونت بار بسیج و حزب الله و اسیدپاشی و دستگیری میبینند، زن ستیزی رسمی و قانونی و نهادینه شده است. خودکشی برای فرار از ازدواج اجباری هم یک واقعیت تلخ دیگر است. برای نمونه خودکشی دنیا نوذری ١٨ ساله برای فرار از ازدواج اجباری را شاهد بودیم که تکان دهنده بود. شلر برزنجی ٢٨ ساله به دلیل ازدواج اجباری خود را آتش میزند، شیرین کمری ١٧ ساله به دلیل فشار به ازدواج اجباری با اسلحه خودکشی میکند. بنفشه ١٨ساله مادر دو کودک در ١١ سالگی ازدواج کرده بود.
سحر خدایاری دختر آبی یک هفته پس از خودسوزی در مقابل دادگاه انقلاب تهران، روز دوشنبه ۱۸شهریور ۹۸ در بیمارستان جان باخت. در اوایل مهر ماه ١٣٩٩ دو دختر نوجوان «رژوان شریفی» و «بهاره توریوری» در سنندج اقدام به خودکشی کرده ومتاسفانه جان خودرا از دست دادند. شلیر رسولی دختر جوانی که برای فرار از تجاوز خودرا از ساختمان به بیرون پرتاب کرد، در ۱۷ شهریور امسال بر اثر جراحات شدید به ویژه ضربه به مغز در بیمارستانی در سنندج درگذشت. در ٨ ماه گذشته بیش از ۴٠کودک خودکشی کرده اند.
سن کسانی که اقدام به خودکشی کرده اند از دوازده سال تا سنهای بالاتر از چهل سال و بیشتر دیده میشود. و گزارشها میگویند که بالاترین آمار خودکشی در رده سنی ۱۵ تا ۲۴ سال هستند. روشهای خودکشی عمدتا حلق‌آویز کردن، خوردن قرص، خودسوزی و خودکشی با اسلحه، و خود را از بلندی پرت کردن بوده است.
سیستم حاکمیت سرمایه داری ـ اسلامی در ایران زمینه های دست زدن به خودکشی را راحت و بیشتر کرده است. جامعه ایران تحت حاکمیت یکی از هار ترین و فاسدترین رژیم های سیاسی قرار دارد. طبق آمار که هر ده سال یکبار منتشر میشود به ازای هر ۴ ایرانی یک نفر به اختلال روانی مبتلا است. چندین و چند میلیون پرونده قضایی در جریان است! در حوزه اجتماعی توجه به اختلال های روحی زیر صفر است. کاظم ملکوتی، عضو هیات مدیره جمعیت پیشگیری از خودکشی ایران در زمینه خدمات بیمه ای میگوید؛ « برخی مراکز طبی روانپزشکی رایگان هستند، اما یک طیفی، از رایگان تا مبالغ بالا وجود دارد، مبالغی که تحت هیچ پوشش بیمه‌ای قرار ندارند، از جمله آنها می‌توان روانکاوی را نام برد. روانکاوی از جمله مشاوره‌های گران است». پر واضح است که گرانی خدمات روانپزشکی را باید ضربدر موقعیت شغلی و درآمدی و هزینه هایی از قبیل تامین روزانه معیشت و گرانی مواد غذایی و دارویی و بستری شدن در بیمارستان، ویزیتهای سر به فلک کشیده دکترها و دیگر مراقبتهای ویژه بیمارانی که به مشکل روحی ـ روانی درگیر هستند، کرد.
شیوع افسردگی در جامعه ارتباط مستقیم با شرایط خانوادگی، مسایل اجتماعی و اقتصادی دارد. این روزها که فشار اقتصادی و محرومیتهای اجتماعی و عدم دسترسی به رفاه و شادی و سلامتی و تغذیه کافی سر به فلک زده قطعا شیوع بیماری افسردگی از هر دوره ای بیشتر و عمومی تر شده است . قطعا فقر اقتصادی کنونی نیز فشارهای بسیاری از قبیل گوشه‌گیری، احساس ناامنی و خودکشی را موجب میشود.
در کنار فقر و دسترسی نداشتن به امکانات مالی کافی و تامین بی دغدغه زندگی نداشتن پوشش بیمه ای و حمایتی برای چند میلیون مریض در معرض بیماری های روانی بر میزان خودکشی میفزاید.
راه مبارزه با شرایط نابسامان کنونی و مبارزه با پدیده خودکشی تحقق سعادت و خوشبختی مردم در جامعه است. زندگی با رفاه اجتماعی، دسترسی به امکانات مالی و تامین زندگی در شان انسان امروز بدور از فقر و تحقیر انسانها، به هر درجه با استانداردهای بالا و امروزی تامین شود، خوشبختی و سعادت، کرامت و حرمت انسانی مردم بیشتر و بیشتر میشود. تامین این شرایط فقط و فقط با سرنگونی و کوتاه کردن دست حاکمیت اسلامی، از بین بردن ستم و آپارتاید جنسی جنایتکاران حکومت فاسد اسلامی، ممکن است.
در عرصه مبارزه اجتماعی دخالت فعالین توده ای در شهرها و گسترش اتحاد و ایجاد کانون های مردم در محلات اقدامات موثری خواهند بود. درک و حمایت از کسانی که در افسردگی هستند و یا تحت مداوا و درمان روانپزشکی قرار دارند توسط مردم و فعالین اجتماعی و نزدیکان آنها و ایجاد همدلی و کمک به آنها انسانی ترین اقدامی است که باید انجام داد.
متاسفانه در ایران خودکشی رو به فزونی است. و این نمودی است از مصایب انسانی و اجتماعی در جامعه که به درد و رنج مردم مدام میافزاید. اما فضای غالب بر جامعه، مبارزه و سرنگونی و انقلاب برای تغییر شرایط ضد انسانی حاکم است. مردم وسیعا با عالی ترین احساس انسانی و مبارزاتی علیه حکومت اسلامی در دفاع از آینده و کرامت و حرمت انسانی ایستاده اند و مبارزه میکنند. تظاهراتهای مردم مریوان و سنندج علیه حکومت اسلامی و آپارتاید جنسی و ستم کشی بر زنان، اعتصابهای کارگری، تجمع خانواده های زندانی محکوم به اعدام در تهران، دادخواهی خانواده های جانباختگان و گسترش اعتراضات مردم علیه گرانی و فقر نقطه اینها تنها گوشه ای از تحول عظیمی ار که در جریان است بازتاب میدهاد. اینها قدرت جامعه امروز در ایران است. امید آینده جامعه همین مبارزات و گسترش آنها است و با تشویق همه مردم به پیوستن به این مبارزات و گسترش این مبارزات باید فضای یاس و سر خوردگی در میان برخی از افراد را خنثی کنیم.
