از شیلی تا هندوراس، دولت‌های آمریکای لاتین در حال فراخواندن سفرای خود، قطع روابط دیپلماتیک و محکومیت آشکار اسرائیل – کشوری با سابقه حمایت از دیکتاتوری‌ها در سراسر منطقه – به دلیل جنایات علیه بشریت در غزه هستند
در حالی که ایالات متحده و متحدان اروپایی آن همچنان به حمایت بی قید و شرط از کارزار مجازات جمعی و پاکسازی قومی اسرائیل در غزه ادامه می دهند، چپ آمریکای لاتین به چراغی برای رهبری اخلاقی و دیپلماتیک در بحران جاری تبدیل شده است.
از برزیل تا هندوراس، دولت‌های مترقی منتخب در آمریکای جنوبی و مرکزی برای دفاع از جان فلسطینی‌ها بسیج می‌شوند. شجاعت و صراحت آنها منبع امید در یک چشم انداز ژئوپلیتیکی تیره و تار است.
در ۱۸ اکتبر، در حالی که اسرائیل مسئولیت بمباران بیمارستان الاهلی غزه را انکار کرد، برزیل قطعنامه محافظه کارانه ای را در شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرد که در آن خواستار «وقفه های بشردوستانه» در بمباران ها می شد. به گفته وزارت خارجه برزیل، پیش‌نویس قطعنامه محکومیت حمله قهرآمیز حماس به غیرنظامیان همراه با درخواست برای خویشتن‌داری اسرائیل، منعکس‌کننده ضرورت اخلاقی تأمین برق، آب، سوخت، غذا و تجهیزات پزشکی برای غیرنظامیان غزه بوده و می توانست از مردم در برابر کوچ اجباری در زمانی که شرایط حاکم، جابجایی ایمن و مطمئن را تضمین نمی کند، محافظت کند.» ایالات متحده این قطعنامه را وتو کرد. وزارتخارجه برزیل این طور واکنش نشان داد: «متاسفانه، بسیار متأسفانه، سکوت و انفعال حاکم شد».
قطعنامه شکست خورده سازمان ملل متحد معتدل بود و محکومیت حملات حماس به غیرنظامیان را با درخواست برای خویشتن داری اسرائیل همراه کرده بود. اما در ۲۵ اکتبر، رئیس جمهور برزیل، لوئیز ایگناسیو “لولا” داسیلوا صریح بود. وی با تکرار درخواست برای آتش بس گفت: «آنچه در حال وقوع است جنگ نیست، یک نسل کشی است» .
به نظر می‌رسد اسرائیل با ممانعت از خروج سی و چهار برزیلی از غزه از طریق گذرگاه مرزی رفح به مصر، موضع برزیل را تلافی کرد. در ۸ نوامبر، سفیر اسرائیل در بازدید از کنگره برزیل، دولت لولا را سرزنش کرد، سیاستمداران راست افراطی از جمله رئیس جمهور سابق ژایر بولسونارو در یک جلسه خصوصی از وی استقبال کردند.
با شکست تلاش های چندجانبه، دولت های آمریکای لاتین به اقدامات دیپلماتیک جداگانه روی آوردند. در ۳۱ اکتبر، دولت بولیوی، به رهبری رئیس جمهور لوئیس آرس از حزب جنبش برای سوسیالیسم (MAS) روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل به دلیل “جنایت علیه بشریت و علیه مردم فلسطین” قطع کرد. اسرائیل از سال ۲۰۰۹ در این کشور سفیر دائمی نداشته است. در ان زمان اوو مورالس، رئیس MAS، در پاسخ به حمله اسرائیل به غزه موسوم به “عملیات سرب گداخته” که منجر به کشته شدن بیش از هزار فلسطینی شد، روابط خود را با این کشور قطع کرد. روابط در سال ۲۰۲۰ بعد از کودتای راست افراطی جنین آنیز احیا شد.
به گفته ماریا نلا پرادا، وزیر امور خارجه موقت، بولیوی خواستار پایان دادن به حملات در نوار غزه که باعث کشته شدن هزاران غیرنظامی و آوارگی اجباری فلسطینی ها شده، و همچنین پایان دادن به محاصره ای که دسترسی به غذا، آب و سایر کالاهای ضروری را مختل و قوانین بین المللی و حقوق بشردوستانه بین المللی در مورد رفتار با غیرنظامیان در درگیری های مسلحانه را نقض می کند، شده است. پرادا همچنین از ارسال هفتاد و سه تن کمک های پزشکی و غذایی به غزه خبر داد.
عصر همان روز، گابریل بوریچ، رئیس جمهور شیلی، سفیر خود در اسرائیل را فراخواند. شیلی که میزبان بزرگترین دیاسپورای فلسطینی خارج از خاورمیانه است، پیش از این اعلام کرده بود که قصد دارد در دسامبر ۲۰۲۲ سفارت خود را در سرزمین های اشغالی باز کند. وزارت امور خارجه این کشور با تکرار درخواست برای آتش بس اعلام کرد: مجازات دسته جمعی غیرنظامیان فلسطینی در غزه – ناقض هنجارهای اساسی حقوق بین الملل است.
دقایقی بعد ، کلمبیا نیز سفیر خود را از اسرائیل فراخواند. رئیس جمهور گوستاوو پترو، چریک چپ سابق که مذاکرات صلح با گروه های مسلح کلمبیایی را محور ریاست جمهوری خود قرار داده است، منتقد اولیه و صریح اسرائیل، صدای صلح و خواستار گفتگو و تشکیل کشور فلسطین بوده است. پیش از این، در ۱۶ اکتبر، اسرائیل به محکومیت شدید پترو در مورد بمباران غزه با تعلیق صادرات نظامی به کلمبیا، که زمانی شریک تجاری کلیدی آن بود، پاسخ داده بود.
ابتکار دیپلماتیک از آمریکای جنوبی جرقه‌ای برانگیخت، به طوری که دولت‌های اردن و بحرین به سرعت از این اقدام پیروی کردند و سفرای خود را در اولین روزهای نوامبر از اسرائیل فرا خواندند. در ۳ نوامبر، دولت هندوراس به رهبری رئیس جمهور شیومارا کاسترو، همین کار را انجام داد و به «وضعیت انسانی جدی که جمعیت غیرنظامی در نوار غزه در حال تحمل ان است» اشاره کرد.
از آن زمان، دولت های آفریقای جنوبی، ترکیه و چاد نیز دیپلمات های ارشد خود را از اسرائیل فراخوانده اند. در ۹ نوامبر، پترو یک گام فراتر رفت و اعلام کرد کلمبیا از ادعای الجزایر علیه نتانیاهو مبنی بر انجام جنایات جنگی در غزه، در دادگاه کیفری بین‌المللی حمایت می‌کند.
سایر دولت های مترقی در منطقه اقدامات معتدل تری انجام داده اند. در ۷ نوامبر، اولین محموله کمک های بشردوستانه از آرژانتین وارد مصر شد. این کشور ۲۱ شهروند در میان گروگان های حماس دارد. بر اساس گزارش‌ها، حماس دو گروگان از مکزیک را نیز در اختیار دارد، کشوری که رئیس‌جمهور آندرس مانوئل لوپز اوبرادور با پافشاری بر بی‌طرفی و محدود کردن اظهاراتش به درخواست برای آتش‌بس، از همکاران جنوبی خود فاصله گرفته است.
چپ آمریکای لاتین سابقه طولانی در همبستگی با فلسطین دارد. کوبا انقلابی در سال ۱۹۷۳ روابط خود را با اسرائیل قطع کرد و جنبش‌های آزادیبخش ملی مانند ساندینیست‌های نیکاراگوئه با سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) رابطه برقرار کردند، دولت ریگان از این روابط برای طرح ادعاهای خارق‌العاده توطئه تروریستی فراملی در جریان ضدانقلاب مورد حمایت ایالات متحده در آمریکای مرکزی در دهه ی ۱۹۸۰ استفاده کرد.
در حالی که راست ایالات متحده همچنان به ساختن افسانه های تخیلی حضور شبه نظامیان فلسطینی در مرزهای آمریکای لاتین ادامه می دهد، ردپای خونین سیاست اسرائیل در منطقه بسیار واقعی است. در طول جنگ سرد، این کشور متحد مهمی برای دیکتاتوری‌های آمریکای لاتین بود و برای عملیات سرکوبگرانه دولت ها، تسلیحات، آموزش و بودجه فراهم می‌کرد. در این عملیات ده‌ها هزار نفر ناپدید و صدها هزار نفر در سراسر نیمکره کشته شدند.
گیب لوین-دریزین در NACLA می نویسد: «اسرائیل اغلب به عنوان نماینده ای برای منافع امنیتی ایالات متحده در منطقه دیده می شود، زمانی که رژیم های سرکوبگر بیش از حد افراطی شده و ایالات متحده نمی توانست از آن ها حمایت کند، اسرائیل با حمایت دیپلماتیک و نظامی وارد عمل می شد. لوین-دریزین نقل می کند، اسرائیل پس از ممنوعیت فروش سلاح به دیکتاتوری پینوشه در سال ۱۹۷۶ توسط کنگره آمریکا به بزرگترین توزیع کننده سلاح در شیلی تبدیل شد و به واشنگتن در دور زدن ممنوعیت کنگره برای حمایت از کنتراها در نیکاراگوئه، از جمله با مسلح کردن آنها به سلاح های مصادره شده از سازمان آزادیبخش فلسطین در لبنان، کمک کرد. اسرائیل بین سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۳ بیش از یک میلیارد دلار تسلیحات به حکومت نظامی آرژانتین ارسال کرد، و نیز طرح اولیه کارزار نسل‌کشی مشهور به زمین سوخته علیه بومیان گواتمالا را در همان دوره با حمایت ایالات متحده فراهم کرد.
با پایان یافتن جنگ سرد، شرکت‌های امنیتی و پیمانکاران خصوصی اسرائیلی از آموزش گروه‌های شبه‌نظامی کلمبیایی که در جنگ به اصطلاح ایالات متحده علیه مواد مخدر گسترش می یافتند، سود به دست آوردند. در دوران اخیر، دولت اسرائیل به حمایت از رژیم‌های مرتجع در منطقه ادامه داده و با فروش جاسوس‌افزار مهاجم پگاسوس، به عنوان مثال به دولت‌هایی مانند دولت نایب بوکله در السالوادور؛ به آن ها کمک می کند تا روزنامه‌نگاران، مدافعان حقوق بشر و فعالان مخالف را هدف قرار دهند.
امروزه، چپ آمریکای لاتین در رهبر ی جریان رو به افزایش جهانی انزوای اسرائیل که از سوی ایالات متحده حمایت می‌شود، کمک کرده است. هر روز با افزایش تعداد قربانیان در غزه، سرسختی ایالات متحده و متحدانش بیشتر نفرت‌انگیز می‌شود. نمونه ارائه شده توسط فعالان پیشرو آمریکای لاتین تفاوتی امیدوارکننده، هرچند محدود، به واکنشی استاندارد به جنایات در هر جا را نشان می دهد و به یاد ما می آورد که جهانی دیگر ممکن است.
منبع ژاکوبن؛ هیلاری گودفرند – برگردان: سینا بهزادی
امریکای لاتین هزارها کیلومتر از فلسطین فاصله دارد اما در همین نزدیکیها کشوری وجود دارد که از سوئی مدعی لائیک بودن می نماید ولی پرچمش رنگ و شکل اسلامی داشته و از سوی دیگر نامش بهر گونه نوشته شود ریشه ایرانی دارد ولی گردانندگانش خود را “ترک” می دانند. دیگر آنکه در جنگهایش با یک کشور مسیحی واسلاما سر می داد و می دهد و در کنفرانس اسلامی رسما” خواهان پشتبانی دیگر کشورهای مسلمان از خویش بوده است. اما اینروزها همچنان رابطه صمیمانه خود را با صهیونیستهای بچه کش حفظ نموده و حتی از برادر عزیزش که گویا زمانی یک روح در دو بدن محسوب می شدند هم پیروی ننموده و سفیر خود را از اسرائیل فرا نخوانده است!