در بیانیه مشترک در پایان نشست سه جانبه سران روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان گفته شده است: ما توافق کردیم که تلاش‌های مشترک با هدف تسریع راه حل‌های ممکن برای مسائل باقی‌مانده از بیانیه‌های ۹ نوامبر ۲۰۲۰ و ۱۱ ژانویه ۲۰۲۱ افزایش دهیم. پوتین تاکید کرد طرفین روی موضوعات کلیدی توافق کرده اند
رئیس‌جمهور روسیه، نخست وزیر ارمنستان و رئیس جمهور آذربایجان پس از دیدار سه جانبه، بیانیه مشترکی صادر کردند.
به گزارش اسپوتنیک، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان و نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، بیانیه مشترکی درباره نتایج مذاکرات سه جانبه در سوچی صادر کردند.
در بیانیه مشترک در پایان نشست سه جانبه سران روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان گفته شده است: ما توافق کردیم که تلاش‌های مشترک با هدف تسریع راه حل‌های ممکن برای مسائل باقی‌مانده از بیانیه‌های ۹ نوامبر ۲۰۲۰ و ۱۱ ژانویه ۲۰۲۱ افزایش دهیم.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در این خصوص گفت: در پایان این نشست سه جانبه، بار دیگر از رئیس جمهور آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان به خاطر توافق برای سفر به روسیه و گفتگو در خصوص وضعیت کنونی درباره حل و فصل مسائل قره باغ و در کل منطقه، تشکر کنم. ما باید از همان ابتدا این را بگویم، امروز بسیار سازنده کار کردیم، این یک تحلیل عمیق از وضعیتی بود که امروز ایجاد شده است.
پوتین اظهار داشت که در مذاکرات سه جانبه با الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان و نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، توافق شد که تا پایان سال جاری ساز و کارهایی برای تعیین مرز میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان ایجاد کنند؛ هیچ مانعی برای این کار وجود ندارد.
رئیس جمهور روسیه تصریح کرد: می‌خواهم یادآوری کنم که ما در خصوص شماری از موضوعاتی که من آنها را کلیدی می‌دانم به توافق رسیده‌ایم. اولین آنها ایجاد ساز و کارهایی برای مرزبندی و تحدید حدود است که توافق کردیم تا پایان سال جاری این کار را انجام دهیم. امیدوارم هر چه زودتر این اتفاق بیفتد و هیچ مانعی برای ایجاد این سازوکارها وجود ندارد.
پوتین پس از این دیدار گفت: ما با جزئیات زیادی در مورد مسائل اقتصادی و توسعه روابط اقتصادی صحبت کردیم و مهمتر از همه، به عنوان اولین گام، در مورد رفع انسداد کریدورهای حمل و نقل صحبت کردیم. این موضوع درباره راه آهن و ارتباطات جاده ای نیز صدق می کند. فکر می‌کنم در اینجا باید از معاونان نخست وزیر سه کشور که مدت زیادی است روی این موضوعات کار کرده اند قدردانی کنیم
رئیس جمهور روسیه، مذاکرات خود با علی اف و پاشینیان را مفید و به موقع توصیف کرد و ابراز امیدواری کرد که توافقات آنها رعایت شود.
وی پس از مذاکرات سه جانبه در سوچی گفت: مایلم تاکید کنم که این دیدار کاملا مفید و به موقع بود. من هدیه‌ای برای دوستان ارمنی و آذربایجانی دارم – این یک شاخه زیتون است که نماد صلح و رفاه است. من بسیار امیدوارم که توافقات امروز رعایت شود و شرایطی را برای گام‌های بعدی در جهت عادی سازی روابط در قفقاز جنوبی ایجاد کند.
الهام علی‌اف نیز اظهار داشت: ما همواره بر اساس اصل اومانیسم عمل کرده‌ایم و از این پس نیز همچنان ادامه خواهیم داد. ما به‌عنوان آذربایجان آماده‌ایم صفحه درگیری را که سال‌هاست ادامه دارد، ورق بزنیم و وارد مرحله روابط عادی شویم. معتقدم به اهدافمان نیز در این قالب دست خواهیم یافت.
رئیس جمهور آذربایجان تاکید کرد که در یک سال گذشته وضعیت قره باغ به طور کلی با ثبات بوده، هیچ گونه درگیری جدی رخ نداده و توافقات نهم نوامبر اکثرا محقق شده است. علی اف، گفت: یکی از مسائل حل نشده رفع انسداد ارتباطات حمل و نقل است. موضوع دیگری که به گفته وی باکو را نگران کرده، وضعیت مرز ارمنستان و آذربایجان است.
وی گفت: آذربایجان بارها پیشنهاد داده است که فوراً کار مرزبندی را آغاز کند، همانطور که بارها موضوع انعقاد پیمان صلح را مطرح کرده است تا دو کشور تمامیت ارضی یکدیگر را به رسمیت بشناسند و به عنوان همسایه به زندگی خود ادامه دهند.
نخست وزیر ارمنستان یادآوری کرد وضعیت آنقدر که ما می‌خواهیم باثبات نیست. از ۹ نوامبر سال گذشته تا به حال حوادثی بین طرفین رخ داده و ده ها نفر از هر دو طرف کشته شده اند، علاوه بر آن در مورد مسائل کلیدی برای ایروان – بازگشت اسرا و حل و فصل مناقشه مرزی است.
در همان حال نخست وزیر ارمنستان تاکید کرد که آماده مذاکره است. وی با بیان اینکه امروز تنها برای گفت‌وگو درباره مشکلات جمع نشده‌ایم، بلکه برای حل و فصل آنها جمع شده‌ایم، گفت: ارمنستان نیز آماده آغاز کار مرزبندی است و علاقه‌مند به رفع انسداد راه‌ها است.
پاشینیان با اشاره به حل و فصل مناقشه قره باغ تاکید کرد که مذاکرات در این زمینه باید تحت نظارت گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا انجام شود.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر ارتفاعات ناگورنی قره‌باغ باهم اختلاف دارند و دهه‌هاست که علیرغم مصوبات روشن سازمان ملل و تلاش‌های میانجیگرانه قدرت‌های بین‌المللی در حال جنگ لفظی و نظامی هستند. ناگورنی قره‌باغ ناحیه‌ای محصور میان آذربایجان و ارمنستان است. این منطقه سال‌های طولانی شاهد درگیری‌های متعدد بود، اما برخورد‌های مسلحانه در ماه جولای گذشته در ناحیه‌ای به دور از ناگورنی قره‌باغ آغاز شد. در نوامبر گذشته قرارداد صلحی به میانجیگری مسکو به امضا رسید که بر اساس آن، به جنگ شش‌هفته‌ای در منطقه که به کشته‌شدن بیش از شش‌هزار‌و ۶۰۰ نفر و پیروزی جمهوری آذربایجان انجامید، پایان داد. آتش‌بسی که با میانجیگری روسیه برقرار شد، به جمهوری آذربایجان امکان داد بار دیگر کنترل خود را بر بخش‌های بزرگی از ناگورنی قره‌باغ و نواحی اطراف آن که در دست جدایی‌طلبان تحت حمایت ارمنستان بود، برقرار کند.
نیروهای نظامی دو کشور یک سال پس از فروکش‌کردن جنگ، به‌تازگی بار دیگر با یکدیگر درگیر شدند که این درگیری‌های پراکنده به کشته‌شدن شش سرباز ارمنی و هفت سرباز جمهوری آذربایجان منجر شد و به دنبال آن بار دیگر رؤسای دو کشور به دعوت مسکو برای رسیدن به توافق جدید در سوچی گردهم آمدند.
نظر علی اف و پاشینیان در باره گذرگاه زنگزور
دفتر ریاست جمهوری روسیه روز سه شنبه با اعلام خبر نشست سه جانبه در سوچی اعلام کرده بود: طرفین در این نشست گام‌های آتی برای تقویت ثبات و برقراری زندگی مسالمت آمیز در قره باغ را تشریح خواهند کرد. اما بیانیه ای که در پایان نشست صادره شده در باره “دالان (کرویدور) زنگزور” که قرار است خاک اصلی آذربایجان را به نخجوان متصل کند سکوت کرده است؛ موضوعی که پیش از نشست سوچی هم علی اف و هم پاشینیان در باره آن اظهار نظر کرده بودند و از سخنان رئیس جمهور آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان بر می آید که در این باره اتفاق نظر ندارند.
پاشینیان: چیزی به اسم «دالان زنگزور» برای ما بی معنی است
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تاس، «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان روز سه شنبه سوم آذرماه در کنفرانسی خبری گفت که اظهارات باکو درباره دالان (کریدور) «زنگزور» نشانگر جاه طلبی های ارضی جمهوری آذربایجان نسبت به ایروان است.
پاشینیان در این باره گفت: جمهوری آذربایجان با رفتار خود نشان می دهد که باکو نسبت به ایروان جاه طلبی های ارضی دارد. کریدور زنگزور یا زنگزور شرقی چه معنی می دهد؟ چه کسی این واژگان را از خود در آورده است؟ ما تاکید کردیم و همچنان تاکید می کنیم که درباره مسائل و موضوعات در این رابطه گفتگو نمی کنیم.
وی همچنین در ادامه با اشاره به موضوع مناطق محصور جمهوری آذربایجان در ارمنستان، گفت که جمهوری آذربایجان دائما در تلاش است تا موضوع مناطق محصور را مطرح نماید.
پاشینیان ادامه داد: موضع ما این است که باید درک کرد که آیا یک منطقه محصور فقط یک طرح روی نقشه است یا یک قلمرو قانونی است.
وی در عین حال تاکید کرد که ایروان و باکو تنها می توانند سندی مبنی بر ایجاد کمیسیونی برای تعیین مرزها امضا کنند.
نخست وزیر ارمنستان در این باره نیز گفت: من از سؤالات دریافتم که این تصور وجود دارد که سندی در مورد نتایج مرزبندی و مشخص کردن حدود امضا خواهد شد. هیچ سندی از این نوع در کار نیست. تنها سندی که به طور بالقوه می تواند امضا شود، مربوط به ایجاد کمیسیونی برای مرزبندی و مشخص کردن حدود توسط ارمنستان و جمهوری آذربایجان است.
«الهام علی اف» رئیس جمهور جمهوری آذربایجان، برخلاف اظهارات مقامات ارمنستان و رسانه های آن بر این نظر است که در مورد ایجاد دالان زنگزور توافق وجود دارد. برخی از رسانه ها با استناد به سخنان علی اف در گفتگو با “سی ان ان ترک” نوشته اند: «ارمنستان تا روزهای اخیر به گشایش دالان زنگزور اعتراض می کرد. فقط چند روز قبل، یک نظر مثبت هم از آنجا مطرح شد که آنها هم دیگر اعتراضی نمی کنند.»
علی اف افزود: «این ابتکار ماست. ما نامش را هم “دالان زنگزور” گذاشته ایم و این نام وارد زبان بین المللی هم شده است. اتحادیه اروپا هم رویکرد مثبتی به این مساله دارد.»
علی اف پیش از این هم در این باره گفته بود: «در موضوع کریدور زنگزور که ترکیه و آذربایجان را از طریق راه آهن و زمینی به هم متصل می‌کند تنها به حرف اکتفا نمی‌کنیم بلکه در عمل آن را اجرا می‌کنیم.»
سخنگوی وزارت خارجه روسیه: حمل و نقل بر اساس توافق طرفین انجام می شود
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در کنفرانس مطبوعاتی در پاسخ به سوالی مربوط به این که در صورت رفع انسداد ارتباطات حمل و نقل میان ارمنستان و آذربایجان، کنترل گمرکی در جاده ها انجام می شود یا خیر گفت: “ما طرفدار اجرای مداوم توافقات سطح بالا هستیم که در ۹ نوامبر ۲۰۲۰ و ۱۱ ژانویه ۲۰۲۱ حاصل شده است. آنها همچنین در مورد رفع انسداد ارتباطات اقتصادی و حمل و نقل در قفقاز جنوبی است. این کارگروه سه جانبه ریاست مشترک معاونان نخست وزیر سه کشور را در این موضوعات مهم بر عهده دارد. همه این مسائل با آلکسی اورچوک معاون نخست وزیر روسیه در سفر وی به ایروان و باکو مورد بحث قرار گرفت. البته با توجه به توازن منافع همه طرف ها، چشم انداز خوبی برای رفع انسداد ارتباطات می بینیم. حمل و نقل بین المللی از طریق مسیرهای بازگشایی شده مطابق با توافقات بین المللی و قانون گذاری ارمنستان و آذربایجان انجام خواهد شد.
افزون بر موضوع دلان(کریدور) زنگزور، در باره نقش روسیه در ایجاد توافق و حل و فصل مناقشه بین طرفین اختلاف نظر وجود داد. رادیوی عمومی ارمنستان در مصاحبه با یکی از کارشناسانی که گفتگو کرده، نوشته است: مسکو، طرف سازماندهی مذاکرات، نمی خواهد گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا و موضوعات تحت اختیار گروه مینسک را حذف کند. دخالت در ماموریت گروه مینسک، «نه از سوی ایالات متحده و نه از سوی فرانسه به رسمیت شناخته نخواهد شد.»
گروه مینسک در سال ۱۹۹۲ از سوی کنفرانس امنیت و همکاری در اروپا برای حل و فصل صلح آمیز مناقشه‌ی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره‌باغ ایجاد شد. فرانسه ریاست این گروه را برعهده دارد و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه چند ماه پیش با ارسال نامه‌ای به علی اف رئیس جمهور جمهوری آذربایجان بر ادامه همکاری‌ها و فعالیت گروه مینسک تأکید کرده بود.
” الهام علی اف ” بارها از نقش گروه مینسک در ناتوانی آن در برقراری صلح انتقاد کرده و می گوید: هیچکدام از گفتگو‌های ۳۰ ساله مینسک پاسخگوی نیاز‌های کشور ما نبوده و اگر هم فعالیتی داشته، این فعالیت برابر با صفر بوده است و آنها فقط ادعای میانجیگری داشتته اند.»
