آمریکا در یک تحول بسیار مهم ولی کمتر گزارش شده، مدعی مالکیت بخش عظیمی از کف اقیانوس از خلیج مکزیک تا قطب شمال می باشد، مناطقی که در آن می توان “مواد معدنی حیاتی” مورد نیاز برای پروژه های انرژی تجدید پذیر پیدا کرد، روسیه آن را برای خود استراتژیک می داند، چین برای این منطقه برنامه ریزی کرده است و دولت جو بایدن آن را به عنوان “نگرانی های کلیدی امنیت ملی” تلقی می کند
در یک تحول بسیار مهم ولی کمتر گزارش شده، آمریکا حالا مدعی بخش عظیمی از کف اقیانوس شده است، که اندازه آن دو برابر کالیفرنیاست. طبق بیانیه رسانه۲ وزارت امور خارجه آمریکا که در ۱۹ دسامبر منتشر شد، این ناحیه “که هفت منطقه را دربر می گیرد، مساحت آن حدود یک میلیون کیلومتر مربع است” و “شامل منابع بسیاری است.”
وزارت امور خارجه آمریکا۳ “مختصات جغرافیایی را منتشر کرد که محدودیت های بیرونی فلات قاره امریکا را در مناطقی فراتر از ۲۰۰ مایل دریایی (حد قانونی حقوق دریاها م.) از ساحل، معروف به فلات قاره گسترده، تعیین می کند.” این نقشه برداری را گروه ویژه EAC آمریکا (نهاد بین سازمانی آمریکا متشکل از ۱۴ آژانس) انجام داد.
جمع آوری داده های مربوط به این ابتکار، ظاهرا “بزرگترین نقشه برداری دریایی” که تاکنون به وسیله واشنگتن صورت گرفته است، در واقع در سال ۲۰۰۳ شروع شد و اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا و سازمان زمین شناسی آمریکا در آن شرکت داشتند.
طبق خلاصه اجرایی منتشر شده وزارت امور خارجه آمریکا تحت عنوان “محدودیت های بیرونی فلات قاره گسترده آمریکا۴” (صفحه ۱۳)، ابر قدرت آتلانتیک “مرزهای دریایی” یا مرزهای “حل نشده” مربوط به “فلات قاره گسترده” با “کشورهای همسایه” دارد. این کشورها شامل مکزیک، کوبا، باهاماس (منطقه آتلانتیک)، ژاپن (منطقه جزایرماریانا)، روسیه (مناطق قطب شمال و دریای برینگ)، و کانادا (مناطق آتلانتیک و قطب شمال) هستند.
اگرچه این یک خبر بسیار مهمی بود، تا امروز، به سختی می توان مطلبی در این مورد پیدا کرد، به استثنای بلومبرگ۵، تله سور۶، و چند منبع دیگر. با این حال، پیامدهای بالقوه سیاسی و ژئوپلیتیکی عظیمی درپیش دارد. آمریکا، نه تنها از نظر قلمرو بزرگتر شده است، حالا، از منظر واشنگتن: این به منزله ادعای حق حاکمیت بر مناطقی که دارای منابع غنی هستند، می باشد، مناطقی که در آن می توان “مواد معدنی حیاتی” مورد نیاز برای پروژه های انرژی تجدید پذیر پیدا کرد، که دولت جو بایدن آن را به عنوان “نگرانی های کلیدی امنیت ملی” تلقی می کند، همانطور که دانیل بوکوف، روزنامه نگار بلومبرگ می نویسد۷. به گفته۸ پروفسور دانشکده جنگ نیروی دریایی آمریکا، جیمز کراسکا، این مناطق ادعایی فلات آمریکا، روی منافع استراتژیک آمریکا در تامین مواد معدنی حیاتی جهت تضمین “رونق اقتصادی و امنیت ملی آمریکا” تمرکز می کند.
ادعاهای یک جانبه، که فقط می توان آنها را تصاحب جسورانه سرزمینی توصیف کرد، همچنین شامل برینگ و دریای قطب شمال است، مناطقی که کشورهای دیگر، شامل فدراسیون روسیه، مدعی آنها هستند. بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا بدون صحبت های دیپلماتیک قابل توجه با دیگر کشورها یا موافقتنامه های دوجانبه و بدون هیچگونه ثبت ادعا در تشکیلات وابسته به سازمان ملل، صادر شد، و این در مخالفت آشکار با “نظم جهانی مبتنی بر قوانین بین المللی” بود که گویا آمریکا به آن وفادار است. از قضا، آمریکا با مراجعه به معاهده سال ۱۹۸۲ کنوانسیون سازمان ملل درباره حقوق دریاها۹، چنین آرزوهای گسترده ای را توجیه می کند، اگرچه واشنگتن معاهده حقوق دریاها را هرگز تصویب نکرده است.
مید تریدول، معاون سابق فرماندار آلاسکا (که همچنین رئیس کمیسیون پژوهش های قطب شمال ۲۰۱۰ – ۲۰۰۶ بود)، به واشنگتن توصیه می کند۱۰ که آن را تصویب کند که در غیر این صورت پیامدهایی می تواند در پیش داشته باشد: “اگر کشور دیگری که معتقد است که حقوقی روی همان سرزمین دارد، ما را به چالش بکشد ما دچار مسئله خواهیم شد.” باید این واقعیت را تاکید کرد که این قلمرو گسترده که آمریکا مدعی آن است تا قطب شمال ادامه دارد، منطقه ای که روسیه آن را برای خود استراتژیک می داند – و همچنین چین که برای این منطقه برنامه ریزی کرده است و خود را “کشوری نزدیک قطب شمال” توصیف می کند.
جای تعجب ندارد که مقامات روسیه از بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا انتقاد کرده اند. گریگوری کاراسین، رئیس کمیته امور خارجی شورای فدراسیون روسیه، با این کلمات۱۱به آن واکنش نشان داده است “ما همه اقداماتی که برای منافع ملی خود در این منطقه جغرافیایی ضروری هستند انجام داده ایم و انجام خواهیم داد.” به همین ترتیب، نیکولای خاریتانوف، رئیس کمیته دوما روسیه در قطب شمال، گفت که گسترش یک جانبه مرزها در این منطقه “غیرقابل قبول” است و می تواند منجر به “افزایش تنش” شود. در آوریل ۲۰۲۱، من نوشتم۱۲ که چطور برنامه های ناتو برای نظامی کردن قطب شمال منبع تنش با مسکو هستند – و حالا این تنش بطور تصاعدی (نمایی) با گسترش یکجانبه سرزمینی آمریکا تقویت شده است.
مطالب بسیاری درباره رقابت فضایی۱۳به عنوان عرصه جدید۱۴برای اختلافات ژئوپلیتیکی نوشته شده است – فضای بیرونی به عنوان “دریای جدید” درک شده است. خب، ملاحظات مشابهی را ممکن است که در مورد فلات قاره و اعماق دریا اعمال کرد: مناطقی با منابع و جانوران ناشناخته آن، فقدان قوانین مربوط به معادن۱۵، و مهمتر از آن ادعاهای اقلیمی و حاکمیتی که شاهد آن بوده ایم.
موضوع بیشتر از یک زاویه دارد، همچنین نمونه ای از “احاطه کردن۱۶” روسیه می باشد، که، ضمنا، همچنین در به اصطلاح “ناتویی کردن۱۷” اروپا به خود جامه عمل می پوشاند: تلاش های سوئد و فنلاند برای الحاق به ناتو یک نتیجه اش گسترش دسترسی زمینی اتحادیه تا سمت شرق روسیه در قطب شمال خواهد بود، بنابراین روسیه را تبدیل به تنها کشور غیر ناتو در قطب شمال۱۸می کند.
ادامه جنگ فرسایشی نیابتی۱۹آمریکا در اوکراین بر علیه روسیه، چنانکه که سفیر سابق آمریکا در فنلاند آن را توصیف کرده است، ممکن است که با یک توافق زمین در مقابل صلح۲۰(احتمالا پس از انتخابات آمریکا) به پایان برسد – اما، همانطور که شاهد آن هستیم، با ادعاهای اخیر سرزمینی کف اقیانوس ها توسط آمریکا حالا دنیای وسیعی از درگیری های بالقوه برای آینده براه افتاده است.
نویسنده: یوریل آرائوژو یک پژوهشگر با تمرکز روی مناقشات بین المللی و قومی است.
Notes
۱- https://finance.yahoo.com/news/us-claims-huge-chunk-seabed-184805911.html
۲- https://www.state.gov/announcement-of-u-s-extended-continental-shelf-outer-limits/
۳- https://www.state.gov/announcement-of-u-s-extended-continental-shelf-outer-limits/
۴- https://www.state.gov/wp-content/uploads/2023/12/ECS_Executive_Summary.pdf
۸- https://www.wilsoncenter.org/article/strategic-implication-us-extended-continental-shelf
۹- https://www.imo.org/en/ourwork/legal/pages/unitednationsconventiononthelawofthesea.aspx
۱۲- http://infobrics.org/post/33146/
۱۳- https://infobrics.org/post/35044/
۱۴- http://infobrics.org/post/36195
۱۵- https://www.scientificamerican.com/article/deep-sea-mining-could-begin-soon-regulated-or-not/
۱۶- https://infobrics.org/post/32305/
۱۷- https://infobrics.org/post/36088
۱۸- http://infobrics.org/post/33146/
۱۹- https://infobrics.org/post/38076
۲۰- https://infobrics.org/post/39885/
