دیری نخواهد بود که نسل بعدی روحانیت ایران زیر فشار جنبش های مدنی به مرحله ای برسند که به سیاست های نادرست گذشته اقرار کنند. لیست بلندی در مقابلشان است: قتل عام زندانیان سیاسی سال ۶۷، کشتار دی ۹۶ و آبان ۹۸ ، قتلهای زنجیره ای، دریدن گلوی فروهرها، جنایت هولناک کهریزک، آزار و اذیت بهاییان، و…
بالاخره کلیسای کاتولیک و در بار واتیکان بعد از سالها تعلل، پاپ اعظم را روانه کانادا کرد، برای عذر خواهی و طلب بخشش از آزارهای جسمی و جنسی که توسط مبلغان مسیحی در مدارس شبانه روزی مسیحی مختص کودکان بومیان کانادا انجام شده بود.
بازدید پاپ از تاریخ ۲۴ تا ۲۹ جولای از کانادا جهت پوزش از بومیان کانادا برای همه آزار و اذیت هایی که کلیسای کاتولیک مرتکب شده بود گامی کلیدی برای التیام رنجهای نسل های آسیب دیده و آشتی کلیسا و جوامع بومی است.
این مسافرت به دنبال ملاقاتی بود که در بهار امسال در واتیکان با نمایندگان بومیان کانادا بر گزار شد و منجر به عذر خواهی تاریخی کلیسای کاتولیک شد. جامعه بومیان این عذر خواهی را کافی ندانسته و از پاپ خواستند که به کانادا آمده و عذر خواهی را در محل مدارس شبانه روزی که آن فجایع صورت گرفته در مقابل بازماندگان و سایر بومیان انجام دهد.
بین دهه ۱۸۸۰ و ۱۹۹۰ حدود ۱۵۰۰۰۰کودک بومی به زور از خانواده خود جدا شده و آنها را در مدارس دور از خانه ساکن کرده تا از نفوذ خانواده و زبان و فرهنگ بومی خود منزوی و در جامعه مسیحی جذب کنند. گزارش نهایی کمیسیون حقیقت و آشتی تخمین می‌زند که ۶۰۰۰ کودک هنگام تحصیل در مدارس جان خود را از دست داده‌اند، اگرچه بسیاری می‌گویند که این تعداد بسیار بیشتر است.
جامعه بومی کانادا سالها است که در پی افشای این جنایات و مستند کردن آسیب های عظیمی است که بر یک نسل از بومیان وارد شده است. دولت کانادا اعتراف کرده است این آزارهای جسمی و جنسی در مدارس مسیحی که با بودجه دولتی اداره می شدند بیداد می کرده است. استفان هاپر نخست وزیر کانادا در سال ۲۰۰۸ دستور عذر خواهی رسمی را صادر کرد.
تلاش های پیگیرانه جامعه بومیان منجر به تشکیل کمیسیون حقیقت و آشتی در اول ماه ژوئن سال ۲۰۰۸ شد. هدف این کمیسیون مستند نمودن تاریخ و تاثیرات ماندگاری است که سیستم مدارس شبانه روزی کودکان بومی کانادا بر روی دانش آموزان بومی و خانواده آنها بر جای گذشته است.
این کمیسیون وظایف زیادی را در دستور کار قرار داد. یک مرکز تحقیقات ملی جهت جمع آوری اسناد از کلیساها و دولت ایجاد کرد. این کمیسیون 6 سال را صرف سفر به تمام نقاط کانادا کرده و سر گذشت بیش از ۶۵۰۰ شاهد را شنید. میزبان ۷ رویداد ملی در سراسر کانادا بود تا مردم کانادا را درگیر کند و آنها را در مورد تاریخچه و میراث سیستم مدارس مسکونی آموزش دهد، و تجربیات دانش آموزان سابق و خانواده های آنها را به اشتراک بگذارد . در دسامبر ۲۰۱۵، گزارش نهایی ۶ جلدی خود را منتشر کرد. همه کانادایی ها تشویق می شوند که خلاصه یا گزارش نهایی را مطالعه کنند تا در مورد تاریخ وحشتناک مدارس شبانه روزی و میراث غم انگیز آن اطلاعات بیشتری کسب کنند. این کمیسیون سیستم مدارس شبانه روزی را موردی از “نسل کشی فرهنگی” نامید.
کمیسیون حقیقت و آشتی کانادا در سال ۲۰۱۵ خواستار عذر خواهی رسمی پاپ در خاک کانادا شد. پس از کشف بقایای حدود ۲۰۰ کودک در سال ۲۰۲۱ تنها در یکی از مدارس شبانه روزی، واتیکان مجبور به قبول درخواست شد.
پاپ در یکی از سخنرانیهای عذر خواهی در مقابل بومیان گفت: “من اینجا هستم زیرا اولین قدم زیارت توبه من در میان شما این است که دو باره طلب بخشش کنم. یک بار دیگر به شما بگویم که عمیقان متاسفم. متاسفم برای شیوه هایی که بسیاری از مسیحان از ذهنیت استعمارگر قدرتهایی که مردمان بومی را سرکوب می کردند حمایت کردند. من متاسفم ، طلب بخشش می کنم ، بویژه برای روشهایی که بسیاری از اعضای کلیسا و جوامع مذهبی در پروژه تخریب فرهنگی و یکسان سازی اجباری ترویج شده توسط دولتهای آن زمان که در مدارس شبانه روزی به اوج رسیده بود همکاری کردند حد اقل از طریق بی تفاوتی.”
در حالیکه در گوشه دیگری در این دنیا شاهد جنگ و کشتار و آواره گی انسان ها هستیم که مایه شرم بشریت است و یا در افغانستان روحانیت مرتجع زنان جامعه را از هستی محروم می کند و یا در ایران با اینهه فشار اقتصادی کمر شکن روحانیت در پی حجاب زنان است؛ در این سوی جهان شاهد پیروزی عقلانیت بشر هستیم.
عذر خواهی و طلب بخشش و اقرار به ستم هایی که کلیسای کاتولیک انجام داده حادثه ای است تاریخی ؛ پیروزی بزرگی برای بشریت، جامعه مدنی و دمکراسی است و همچنین اقدامی عقلانی در بهبود رابطه کلیسای کاتولیک و بومیان کانادا.
این رویداد تاریخی چند درس و تجربه را بر جای گذاشته است. جنبش های مدنی صبورانه و چندین ساله بومیان کانادا جهت آشکار شدن و پذیرش ستم های کلیسای کاتولیک نسبت به فرزندانشان به ثمر نشست. پادشاه کنونی دستگاهی که در گذشته عامل این ستم ها بود در مقابل بازماندگان آن جنایات زانو زد و طلب بخشش کرد.
دست آورد جنبش مدنی بومیان، دست آوردی است برای دمکراسی. جنبش عدالت خواهی بومیان بر بستر همین دمکراسی موجود با همه ایرادات آن توانست بدون ترس و وحشت از سرکوب حرکت کند، از امکاناتی که این دمکراسی در اختیارش گذاشته استفاده کرد، دولت کانادا از آن ها حمایت نمود و خود پیشاپیش سیاست های مخرب سیستم مستعمراتی را بر ملا کرد.
این درس بزرگی برای همه کسانی است که باورها و ارزش های اعتقادی خود را برتر دانسته و نظام حکومتی را در راستای تحمیل و استقرار این ارزش ها پیش می برند. کلیسای کاتولیک در گذشته چنین راهی رفت ولی اکنون شرمگین است و طلب بخشش می کند.
ای کاش روحانیت ایران از این موضوع درس بگیرد. کسی از روحانیت جمهوری اسلامی مستقر در قدرت انتظار شهامت پاپ را ندارد. دادگاه حمید نوری از عاملان کشتار زندانیان سیاسی سال ۶۷ نشان داد هنگامی که به دام می افتند و در مقابل مردم قرار میگیرند منکر اعمال ننگین خود می شوند.
متاسفانه سیاست های جمهوری اسلامی تنها در پی استقرار و تقویت ارزش هایی است که خود به آن باور دارد و امکان ابراز هیج ایده و باور دیگری را نمی دهد. دگراندیشان یا زندانی می شوند و یا به ناچار به خارج کوچ می کنند. زنان جامعه را از حقوق طبیعی و اجتماعی محروم کرده و حجاب و نوع پوشش مورد علاقه خود را به آنان تحمیل می کنند. دردناکترین وضعیت، زندگی اقلیت بهاییان است، حق زندگی را از آنها گرفته اند.
امید است روحانیون با ایمانی که دین را راهی برای خوشبختی انسان ها می دانند و نه وسیله ای برای ثروت اندوزی و قدرت بخود آیند و تصویر زانو زدن پاپ و طلب بخشش او را به حاکمان جمهوری اسلامی نشان دهند.
دیری نخواهد بود که نسل بعدی روحانیت ایران زیر فشار جنبش های مدنی به مرحله ای برسند که به سیاست های نادرست گذشته اقرار کنند. لیست بلندی در مقابلشان است: قتل عام زندانیان سیاسی سال ۶۷، کشتار دی ۹۶ و آبان ۹۸ ، قتلهای زنجیره ای، دریدن گلوی فروهرها، جنایت هولناک کهریزک، آزار و اذیت بهاییان، و…
هدف این نوشته ارج گذاشتن است بر مبارزات مدنی و پیروزی جامعه بومیان کانادا در افشای ستم هایی است که در مدارس شبانه روزی کلیسای کاتولیک بر کودکان آنها وارد شده است . ستم های سیستم مستعمراتی اروپاییان بر ساکنان اولیه سرزمین کانادا از آنچه در این مدارس گذشت وسیعتر است. پایه و اساس اکثر مشکلات روحی ، فرهنگی و اجتماعی که جوامع بومی با آن در گیر هستند از دست دادن هویت خود در نسل کشی فرهنگی است. آثار این صدمات و تخریب فرهنگ بومیان ماندگار است و به این زودی التیام نمی یابد.
خانلر کوشکی
