اظهارات امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه مبنی بر اینکه اروپا نفعی از دمیدن به آتش درگیریها در تایوان ندارد و باید به یک «قطب سوم» مستقل از پکن و واشنگتن تبدیل شود با موجی از انتقادها مواجه شده است.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه از اروپا خواسته بود که در مناقشه تایوان دست نشانده آمریکا و چین نباشد، بلکه قطب سوم باشد.
فعالان سیاسی در آمریکا و اروپا از اظهارات ماکرون انتقادکرده و گفتهاند که موضعگیری او بیش از حد در برابر چین سازشکارانه است.
رئیس جمهور فرانسه زمانی که قصد بازگشت از چین را داشت، در مصاحبه خبری خود اعلام کرد: «اروپا باید در برابر فشارها برای تبدیل شدن به “دنبالهروهای آمریکا”، مقاومت کند.» او همچنین تاکید کرد که «خطر بزرگی که اروپا را تهدید میکند، گرفتار شدن در بحرانهایی است که برای ما نیست.»
مکرون در این مصاحبه گفت: بدترین چیز این است که فکر کنیم ما اروپاییها باید در موضوع تایوان پیرو باشیم و خود را با ریتم آمریکا و واکنش بیش از حد چینیها وفق دهیم.
نظریهای که ماکرون بعد از چند ساعت ملاقات و گفتوگو با رئیس جمهور چین بر آن تأکید کرد راهبرد «استقلال استراتژیک» خوانده میشود که اولین بار در سال ۲۰۱۳ در اتحادیه اروپا مطرح و در سال ۲۰۱۶، به یکی از نظریهای مهم اتحادیه اروپا تبدیل شد.
بر اساس این نظریه که توسط فرانسه مطرح شد، اتحادیه اروپا خواستار «افزایش توان دفاعی» و «دستیابی به استقلال» در حوزه دفاعی شد. به عبارتی دیگر، اتحادیه اروپا دیگر نمیخواست در حوزه دفاعی تماما وابسته به آمریکا باشد و قصد داشت بدون ایالات متحده هم بتواند از خود دفاع کند.
این مسئله، بعد از شروع جنگ اوکراین اهمیتی چندین برابری برای اروپاییان پیدا کرد. همچنین طرح «استقلال راهبردی» از صرف حوزه دفاعی، به حوزههای اقتصادی و سیاسی تسری پیدا کرد.
«نوربرت روتگن»، نماینده پارلمان آلمان و عضو کمیته روابط خارجی در این مجلس در توییتی گفت که ماکرون تصمیم گرفته سفرش به چین را به یک کودتای تبلیغاتی برای «شی جین پینگ»، رئیسجمهور چین و یک فاجعه سیاسی برای اروپا تبدیل کند.این نماینده آلمانی گفت که رئیسجمهور فرانسه دارد خودش را در اروپا منزوی میکند.
مارکو روبیو، نماینده جمهوریخواه مجلس سنای آمریکا هم با انتشار ویدئویی در توییتر موضعگیری ماکرون را به موضع آمریکا در قبال جنگ اوکراین ارتباط داد.
او گفت: «اگر اروپا نمیخواهد در موضوع تایوان بین آمریکا و چین طرف یکی را بگیرد ما هم نباید در موضوع اوکراین طرف کسی را بگیریم.»
لهستان و در جمهوری چک، کشوری که خودش را متحد نزدیک سیاسی و اقتصادی تایوان میداند نیز ماکرون به سختی مورد انتقاد قرار گرفت.
میروسلاو نمکووا، سناتور جمهوری چک از حزب حاکم ODS گفت که ماکرون در چین ائتلاف کلیدی میان اروپا و آمریکا را تضعیف کرده است. او اظهارات ماکرون را «به شدت شرمآور و غلط»توصیف کرد.
«نوربرت روتگن»، نماینده پارلمان آلمان و عضو کمیته روابط خارجی همچنین شامگاه سه شنبه در گفتگو با شبکه دوم تلویزیون این کشور اظهارات مکرون را “غیرمسئولانه” و “زیانبار برای اروپا” خواند و گفت «ما اروپایی ها با ید قوی شویم ولی نه علیه آمریکا.»
روتگن افزود: «نکته کاملاً غیرقابل درک این است که در شرایطی که آمریکا بزرگترین حامی اوکراین است که مورد حمله روسیه قرار گرفته است، دوباره یک قدرت اروپایی، در این زمان مکرون خواستار دور شدن و فاصله گرفتن از آمریکا است. در موقعیتی که چین حمله به تایوان را تمرین میکند، مکرون نزدیکی با چین را تبلیغ میکند و همچنین روایت چینی را تا جایی که به تایوان مربوط میشود، میپذیرد.»
وی تاکید کرد: «اروپا در دفاع از نظم جهانی موجود در کنار آمریکا است، در حای که چین نظم کنونی را قبول ندارد و به دنبال ایجاد نظمی است که سایرین هژمونی آن را بپذیرند.»
روزنامه والاستریتژورنال هم نوشت که «اظهارات غیرسازنده» ماکرون بازدارندگی آمریکا و ژاپن علیه چین را تضعیف خواهد کرد و به تقویت سیاستمدارانی منجر خواهد شد که میخواهند تعهد آمریکا به اروپا را کاهش دهند.
اظهارات ماکرون البته مسبوق به سابقه است و به ویژه از زمانی که آمریکا قانونی برای اختصاص ۷۳۰ میلیارد دلار به صنایع سبز تصویب کرد شدت گرفته است.
این قانون البته انتقادات سایر کشورها غیر از فرانسه را هم به همراه داشت که معتقدند تصویب این قانون تبعیض علیه شرکتهای اروپایی را به همراه خواهد داشت.
واشنگتن سال گذشته میلادی قانون تاریخی کاهش تورم را تصویب کرد که شامل حدود ۳۷۰ میلیارد دلار یارانه برای انرژی سبز و همچنین کاهش مالیات برای خودروهای الکتریکی و باتریهای ساخت ایالات متحده است تا انتقال به اقتصاد کم کربن را تسریع بخشد.
با این حال، کشورهای اتحادیه اروپا از این قانون انتقاد کردند، زیرا الزامات تولید داخلی «آمریکایی بخر» تهدیدی برای مشاغل اروپایی به ویژه در بخش انرژی و خودرو است.
این قانون چند ماه پیش انتقاد رئیسجمهور فرانسه را هم به همراه داشت. امانوئل ماکرون گفت اروپا باید در ماههای آتی پاسخ قدرتمندانهای به «قانون کاهش تورم آمریکا» بدهد.
او تأکید کرد این کار باید تا قبل از سه ماهه نخست سال ۲۰۲۳ انجام شود و «صنایع اروپا بایستی در برابر اقدامات آمریکا توان رقابت داشته باشند.»
سران کشورهای اروپایی هشدار دادهاند که این قانون میتواند به ایجاد جنگ تجارتی میان متحدان دو سوی آتلانتیک منجر شود.
ماکرون پیشتر در سفر به واشنگتن هشداد داده بود سیاستهای حمایتگرایی آمریکا در اعطای یارانه به شرکتهای آمریکایی در قالب قانون یاد شده موجب ایجاد شکاف در کشورهای غربی خواهد شد.
اما اعضای اتحادیه اروپا در مورد چگونگی واکنش به این وضعیت اضطراری اختلاف نظر دارند و برخی از جمله فرانسه از اروپا خواستند تا با اجرای طرح یارانه ویژه عظیم اتحادیه اروپا، مقابله به مثل کنند.
بروکسل می گوید که که قانون پیشگامانه ایالات متحده در زمینه فناوری سبز، توافقنامههای تجارت جهانی را نقض میکند، خطر پدید آمدن یک رقابت جهانی تنگاتنگ بر سر مشوقهای انرژی پاک را به همراه دارد و میتواند منجر به جنگ تجاری شود.
برخی از اعضای اتحادیه اروپا بیم آن دارند که واکنش تند اتحادیه اروپا به قوانین ایالات متحده میتواند جرقه یک جنگ تجاری را ایجاد کند، در حالی که برخی دیگر نگرانند که جنگ یارانهها در داخل اتحادیه هم به نفع کشورهای ثروتمندتر باشد.
تارنمای پولیتیکو به تازگی نوشته بود که صنایع اروپا به دلیل قیمتهای بالای گاز و یارانههای جدید رقبای آمریکایی در وضعیت اضطراری قرار دارند و موجودیت آنها به دلیل قانون ضد تورم آمریکا تهدید میشود.
تارنمای پولیتیکو به نقل از دو مقام اتحادیه اروپا نوشت که این اتحادیه در وضعیت اضطرار به سر میبرد و برای جلوگیری از محو شدن صنایع اروپایی از صحنه، بدست رقبای آمریکاییشان، یارانه بزرگی را آماده کرده است.
کاخ الیزه اتهامات علیه مکرون را رد کرد
سخنگوی کاخ الیزه انتقاد شدید از اظهارات امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در مورد تایوان و ایالات متحده را رد کرد. او روز سهشنبه گفت، ماکرون بارها گفته است که فاصله ی فرانسه با آمریکا و چین یکسان نیست.
از سوی دیگر، چین شریک، رقیب و رقیب سیستمی است که میخواهد با آن یک برنامه مشترک برای کاهش تنشها و رسیدگی به مسائل جهانی ایجاد کند.
فرانسه نیز از وضعیت موجود در موضوع تایوان حمایت می کند. مکرون به صراحت به شی جین پینگ، رئیس دولت و رهبر حزب کمونیست چین گفته است که مسئله تایوان باید از طریق گفتگو روشن شود.
سخنگوی کاخ الیزه تاکید کرد: ایالات متحده متحد ما است، ما ارزش های مشترکی داریم.
درگیری بر سر تایوان یکی از موضوعات کلیدی بین چین و ایالات متحده است. واشنگتن از سال ۱۹۷۹ خود را متعهد به دفاع از تایوان اعلام کرده است. اقدامات آمریکا تا کنون بیشتر به معنای تحویل تسلیحات، انجام مانور نظامی و فعالیت مستشاری نظامی بوده است. با این همه طی چند ماه اخیر علیرغم هشدارهای چین توافق ضمنی با پکن را نادیده گرفته است. سفر نانسی پلوسی رئیس وقت کنگره آمریکا به تایوان و استقبال از رئیس جمهور تایوان در آمریکا توسط رئیس فعلی کنگره از جمله اقدامات تحریک آمیز واشنگتن است. ناظران نگرانند که این مناقشه به طور بالقوه جرقه یک رویارویی نظامی بین دو قدرت جهانی شود.
